Ευκολότερη η ανάγνωση βιβλίου μέσω ταμπλέτας για τους ηλικιωμένους
Οι ηλικιωμένοι ενώ διαβάζουν ευκολότερα ένα βιβλίο σε
ηλεκτρονική μορφή, μέσω ταμπλέτας, δηλώνουν ότι δεν τους αρέσει η εμπειρία της
ψηφιακής ανάγνωσης και προτιμούν τελικά ένα κλασικό βιβλίο.
Στο συμπέρασμα αυτό
καταλήγει γερμανική μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό έντυπο PLoS ONE.
Η έρευνα διαπίστωσε
ότι οι ηλικιωμένοι ευχαριστιούνται περισσότερο την ανάγνωση ενός κλασικού
βιβλίου (κυρίως λόγω συνήθειας), αν και ο εγκέφαλός τους «κουράζεται» λιγότερο
όταν διαβάζουν ψηφιακά βιβλία.
Οι ερευνητές των
Πανεπιστημίων του Μάιντς, του Γκέτιγκεν και του Μάρμπουργκ, με επικεφαλής τη Δρ
Φραντσίσκα Κρέτσμαρ, πραγματοποίησαν πειράματα με 56 άτομα ηλικίας 66 έως 77
ετών.
Όπως αποδείχτηκε,
οι εθελοντές διάβαζαν ταχύτερα και, παράλληλα, ο εγκέφαλός τους κατέβαλε
μικρότερη προσπάθεια, όταν χρησιμοποιούσαν ταμπλέτα από ό,τι όταν διάβαζαν από
βιβλίο ή ακόμα και από εξειδικευμένη συσκευή ηλεκτρονικής ανάγνωσης (e-reader).
«Υπάρχει μια ευρέως
διαδεδομένη αντίληψη πως είναι πιο δύσκολο να διαβάζει κανείς από μια ψηφιακή
συσκευή και ότι, σε αυτήν την περίπτωση, στους ανθρώπους μένουν λιγότερα στο
μυαλό τους από αυτά που διαβάζουν. Όμως η μελέτη μας έδειξε πως οι γηραιότεροι
άνθρωποι, στην πραγματικότητα, μπορούν να διαβάζουν καλύτερα από τις ταμπλέτες,
ίσως χάρη στην καλύτερη οπτική αντίθεση (σε σχέση με ένα βιβλίο)», εξηγεί η Δρ
Κρέτσμαρ, αναφερόμενη στον φωτισμό υποβάθρου που προσφέρουν οι ταμπλέτες (αλλά
όχι οι παλαιότεροι e-readers).
Η μεγαλύτερη
αντίθεση (contrast) βοηθά τους ηλικιωμένους να αναγνωρίζουν καλύτερα τα
γράμματα και τις λέξεις, με συνέπεια ο εγκέφαλός τους να κάνει ταχύτερη
γλωσσική επεξεργασία.
Τα ηλεκτρονικά
βιβλία γίνονται όλο και πιο δημοφιλή διεθνώς και σε ορισμένες χώρες, όπως οι
ΗΠΑ και η Βρετανία, οι πωλήσεις τους έχουν ήδη ξεπεράσει εκείνες των
παραδοσιακών βιβλίων. Σε αρκετές όμως χώρες υπάρχει ακόμα υστέρηση και
διστακτικότητα στην επέκταση των ηλεκτρονικών βιβλίων, όπως συμβαίνει στην
Ελλάδα, αλλά και στη Γερμανία, όπου οι πωλήσεις των ηλεκτρονικών βιβλίων δεν
ξεπερνούν το 1% του συνολικού τζίρου στην αγορά βιβλίου.
Όσο πιο
επιφυλακτική -ή και φοβική- είναι μια κοινωνία ή μια κατηγορία ανθρώπων
(συνήθως η τρίτη ηλικία) απέναντι στις νέες τεχνολογίες γενικότερα, τόσο πιο
δύσκολη, μεταξύ άλλων, είναι και η διείσδυση των ηλεκτρονικών βιβλίων.
Το παράδοξο
Οι ηλικιωμένοι
δήλωσαν ότι τους φαινόταν πιο εύκολο και ευχάριστο να διαβάζουν από παραδοσιακό
παρά από ηλεκτρονικό βιβλίο. Όμως οι μετρήσεις των επιστημόνων (ανάλυση των
κινήσεων των ματιών, καταγραφή των εγκεφαλικών κυμάτων κ.α.) έδειξαν το ακριβώς
αντίθετο: οι ηλικιωμένοι διάβαζαν πιο γρήγορα και άνετα το ηλεκτρονικό βιβλίο,
παρόλο που δεν το παραδέχονταν ή δεν το αναγνώριζαν ως υποκειμενική εμπειρία
τους.
«Η νοητική και
νευρωνική προσπάθεια που καταβάλλει ένας ηλικιωμένος για να διαβάσει από μια
ταμπλέτα, είναι μικρότερη από αυτήν που απαιτείται για να διαβάσει από ένα
τυπωμένο βιβλίο ή και από μια συσκευή e-reader», εξηγεί η υπεύθυνη της έρευνας.
Από την άλλη, η
μελέτη έδειξε ότι οι νεότεροι εθελοντές, ηλικίας 21 έως 34 ετών, δεν εμφάνιζαν
ανάλογη διαφορά, καθώς στην περίπτωσή τους η ανάγνωση από ταμπλέτα δεν
υπερτερούσε σε σχέση με τον ηλεκτρονικό αναγνώστη (e-reader) και το τυπωμένο
βιβλίο, όσον αφορά τις αντικειμενικές μετρήσεις του εγκεφάλου τους.