Αφασία
Ο ειδικός επιστημονικός όρος αναφέρεται σε κάθε μερική ή ολική απώλεια γλωσσικών ικανοτήτων σε ενήλικες και παιδιά και γενικότερη ανικανότητα λόγου.
Ο λόγος είναι το κύριο μέσο του ανθρώπου ώστε να επικοινωνήσει με το περιβάλλον του. Στην περίπτωση της αφασίας το άτομο δεν μπορεί να μιλήσει, να αποδίδει το σωστό νόημα στις λέξεις, να κατανοεί και πολλές φορές να διαβάζει. Στο πολύ νεαρό παιδί, του οποίου ο εγκέφαλος διατηρεί την πλαστικότητά του, επιτρέπεται μια ταχεία ανάληψη έστω κι αν αυτή δεν είναι ολοκληρωμένη, σε αντίθεση με τους ενήλικες.
Αιτίες
Μπορεί να οφείλεται σε διαταραχές των εγκεφαλικών αγγείων ή σε εγκεφαλικές βλάβες.
Μορφές αφασίας
• Τύπου Broca
Η Αφασία τύπου Broca ή αλλιώς Κινητική χαρακτηρίζεται από περιορισμένη ικανότητα έκφρασης προφορικού λόγου, περιορισμένο λεξιλόγιο και μετρίου βαθμού δυσκολία στην κατανόηση της γλώσσας, γεγονός που οδηγεί συχνά σε δυσκολία στην επικοινωνία. Ο ασθενής σε πολλές περιπτώσεις είναι ικανός να διαβάζει, αλλά έχει δυσκολίες στη γραφή.
• Τύπου Wernicke
Η Αφασία τύπου Broca ή αλλιώς Αισθητική χαρακτηρίζεται από ελλιπή ικανότητα του ασθενούς να καταλαβαίνει τη σημασία των λέξεων που παράγει. Παρατηρείται ταχεία εκφορά της γλώσσας με παραφασίες( η χρησιμοποίηση αντί της σωστής μιας άλλης λέξης), νεολογισμούς( η χρήση λέξεων που δεν υπάρχουν καν). Μερικοί ασθενής με Αφασία τύπου Wernicke μιλούν ακατάπαυστα, παρατηρείται η λεγόμενη γλωσσική σαλάτα, ενώ δεν δείχνουν να έχουν επίγνωση της διαταραχής επικοινωνίας. Η κατανόηση του λόγου είναι εντόνως επηρεασμένη.
• Ανομική αφασία
Κύριο σύμπτωμα της ανομικής Αφασίας είναι η δυσκολία εύρεσης των σωστών λέξεων κατά την εκφορά προφορικού λόγου, κυρίως κατά την κατονομασία αντικειμένων. Η κατανόηση καθώς και η γραφή και η ανάγνωση είναι ανεπηρέαστες.
• Γενική Aφασία
Η Γενική Αφασία είναι η σοβαρότερη μορφή αφασίας, κατά την οποία ο ασθενής αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα τόσο κατά την εκφορά όσο και κατά την κατανόηση του προφορικού λόγου. Επίσης δεν μπορεί να γράψει ή να διαβάσει.
Γενικοί παράγοντες που επηρεάζουν την αφασία
• Συχνότητα των λέξεων
• Οικειότητα
• Ηλικία κατάκτησης λέξεων
• Αφηρημένες και συγκεκριμένες λέξεις
• Λειτουργικότητα
• Το μήκος της λέξης
Θεραπευτικές παρεμβάσεις
• Σημασιολογική θεραπεία
• Θεραπεία για φωνολογική επεξεργασία
• Λέξη και εικόνα, ξεπερασμένα ζευγάρια
• Διάκριση ανάμεσα στην γραμμένη λέξη και το ακουστικό νεύρo