Η ανάπτυξη του λόγου του παιδιού

Η ανάπτυξη του λόγου του παιδιού

Mπέλλα Σταυρούλα

MSc Λογοθεραπεύτρια

Το παιδί ξεδιπλώνει τις γλωσσικές ικανότητές του με το χρόνο. Όλα τα παιδιά είναι διαφορετικά μεταξύ τους και το κάθε ένα έχει το δικό του ρυθμό. Τα στάδια ανάπτυξης που περιγράφονται, βασίζονται στο μέσο όρο. Μην ανησυχήσετε εάν το μωρό σας αποκλίνει από αυτό το μέσο όρο. Εάν όμως παρατηρήσετε κάτι ανησυχητικό στην ανάπτυξή του, επικοινωνήστε με Λογοθεραπευτή ή τον παιδίατρό σας.

Ηλικία 0-6 μηνών

·       Τρομάζει με ήχους

·       Αναγνωρίζει ήχους

·       Εντοπίζει τον ήχο γυρνώντας το κεφάλι

·       Επαναλαμβάνει τους ίδιους ήχους

·       Συχνά ψιθυρίζει και βγάζει ευχάριστους ήχους

·       Μιμείται ήχους

·       Χρησιμοποιεί ήχους ή χειρονομίες για να υποδείξει ανάγκες

·       Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες

·       Χαμογελάει όταν του μιλάνε

·       Χρησιμοποιεί τα φωνήματα /b/, /p/ και /m/ όταν μουρμουρίζει

·       Ποικίλλει σε ύψος και ένταση η φωνή του

Ηλικία 7-12 μηνών

·       Καταλαβαίνει το ναι και το όχι

·       Καταλαβαίνει και αποκρίνεται στο όνομά του

·       Ακούει και μιμείται περισσότερους ήχους

·       Αναγνωρίζει λέξεις που σχετίζονται με  συνηθισμένα αντικείμενα (π.χ. κούπα, παπούτσι, χυμός)

·       Χρησιμοποιεί μεγάλη ποικιλία ήχων όταν μουρμουρίζει

·       Miμείται μερικούς ήχους και μελωδίες των ενηλίκων

·       Χρησιμοποιεί ήχους ακόμη και όταν κλαίει μόνο για να προκαλέσει την προσοχή

·       Aκούει όταν του μιλάς

·       Αρχίζει να μετατρέπει το μουρμούρισμα σε ακατάληπτη γλώσσα

·       Παράγει μίας ή περισσότερες λέξεις

·       Χρησιμοποιεί ουσιαστικά

·       Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 1-3 λέξεων

·       Κατανοεί απλές εντολές

Ηλικία 13-18 μηνών

·       Χρησιμοποιεί πρότυπα επιτονισμού ενηλίκων.

·       Χρησιμοποιεί ηχολαλία και μη καταληπτή ομιλία (νεολογισμοί).

·       Παραλείπει μερικά αρχικά σύμφωνα και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα.

·       Ακολουθεί απλές εντολές.

·       Αναγνωρίζει 1 με 3 μέρη του σώματος.

·       Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο από 3 έως 20 ή περισσότερες λέξεις(κυρίως ουσιαστικά)

·       Συνδυάζει χειρονομίες και λόγο.

·       Κάνει έκκληση για τα περισσότερα από τα αντικείμενα που επιθυμεί.

Ηλικία 19-24 μηνών

·       Χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά από ασυνάρτητη ομιλία (νεολογισμούς).

·       Είναι 25-50% κατανοητό στους ξένους.

·       Αρχίζει να συνδυάζει ουσιαστικά και ρήματα.

·       Αρχίζει να χρησιμοποιεί αντωνυμίες.

·       Χρησιμοποιεί κατάλληλο χρωματισμό στη φωνή για τις ερωτήσεις.

·       Απαντά στην ερώτηση "τι είναι αυτό;".

·       Διασκεδάζει ακούγοντας ιστορίες.\

·       Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος.

·       Ονομάζει επακριβώς μερικά οικεία αντικείμενα.

·       Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 με 100 ή και περισσότερες λέξεις.

·       Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 300 ή περισσότερων λέξεων.

Ηλικία 2-3 ετών

·       Ο λόγος είναι καταληπτός 50-75%.

·       Συνεχίζει να ηχολαλεί όταν συναντά δυσκολίες στο λόγο.

·       Καταλαβαίνει το "ένα" και τα "πολλά".

·       Εκφράζει την ανάγκη για τουαλέτα.(πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά).

·       Ζητάει αντικείμενα με το όνομά τους.

·       Δείχνει τις εικόνες σε βιβλίο ονομάζοντάς τις.

·       Αναγνωρίζει διάφορα μέρη του σώματος.

·       Ακολουθεί απλές εντολές και απαντά στις απλές ερωτήσεις.

·       Απολαμβάνει να ακούει μικρές ιστορίες, τραγούδια και ρυθμούς.

·       Κάνει ερωτήσεις με 1 ή 2 λέξεις.

·       Χρησιμοποιεί φράσεις 3-4 λέξεων, με Υποκείμενο-Ρήμα-Αντικείμενο

·       Χρησιμοποιεί μερικές προθέσεις ,άρθρα, ρήματα στον ενεστώτα, ομαλό πληθυντικό και ανώμαλους τύπους στον αόριστο.

·       Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 500 ως 900 ή περισσότερων λέξεων.

·       Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50 ως 250 ή περισσότερων λέξεων (ραγδαία ανάπτυξη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου).

·       Παρουσιάζει πολλαπλά γραμματικά λάθη.

·       Καταλαβαίνει τα περισσότερα πράγματα από αυτά που του λέγονται.

·       Μιλάει με δυνατή φωνή.

·       Χρησιμοποιεί τα φωνήεντα σωστά.

·       Χρησιμοποιεί σωστά σύμφωνα σε αρχική θέση

·       Χρησιμοποιεί περίπου 27 φωνήματα.

·       Χρησιμοποιεί το βοηθητικό "είναι"

·       Χρησιμοποιεί μερικά ομαλά ρήματα στον αόριστο, κτητικά μορφήματα, αντωνυμίες και προστακτική.

Ηλικία 3-4 ετών

·       Καταλαβαίνει τη λειτουργία των αντικειμένων.

·       Καταλαβαίνει διαφορές στις έννοιες(σταματάω-ξεκινάω, μέσα-πάνω, μικρό-μεγάλο)

·       Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 2 και 3 μέρη.

·       Ρωτάει και απαντάει σε απλές ερωτήσεις(ποιος, τι, πού, γιατί)

·       Συχνά κάνει ερωτήσεις και ζητά λεπτομέρειες στις απαντήσεις.

·       Χρησιμοποιεί την ομιλία για να εκφράσει συναισθήματα.

·       Χρησιμοποιεί 4 με 5 λέξεις στις προτάσεις.

·       Αναγνωρίζει αντικείμενα με το όνομά τους.

·       Χειρίζεται επιδέξια τους ενήλικες και παρατηρεί.

·       Χρησιμοποιεί ουσιαστικά και ρήματα πιο συχνά.

·       Έχει αίσθηση του παρελθόντος και του μέλλοντος.

·       Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο 1200-2000 λέξεων.

·       Έχει ένα εκφραστικό λεξιλόγιο 800-1500 λέξεων.

·       Ο λόγος είναι 80% καταληπτός.

·       Η γραμματική βελτιώνεται αν και κάποια λάθη επιμένουν.

·       Κατάλληλη χρήση του "είμαι" και "είναι" στις προτάσεις.

·       Βάζει 2 γεγονότα σε χρονολογική σειρά.

·       Συμμετέχει σε συζητήσεις.

·       Συνεπής χρήση ομαλού πληθυντικού, κτητικών αντωνυμιών και ρημάτων αορίστου.

Ηλικία 4-5 ετών

 

·       Κατανοεί τις έννοιες των αριθμών ως το 3.

·       Αναγνωρίζει 1 ως 3 χρώματα.

·       Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 2800 ή περισσότερων λέξεων.

·       Έχει λεξιλόγιο έκφρασης 900 ως 2000 ή παραπάνω λέξεων.

·       Μετράει ως το 10 μηχανικά.

·       Χρησιμοποιεί γραμματικά σωστές προτάσεις.

·       Χρησιμοποιεί προτάσεις 4 ως 8 λέξεων.

·       Απαντά σε σύνθετες ερωτήσεις που αποτελούνται από 2 μέρη.

·       Ρωτά για ορισμούς λέξεων.

·       Μιλά με μια συχνότητα 186 λέξεων ανά λεπτό περίπου.

·       Μειώνεται ο συνολικός αριθμός των επαναλήψεων.

·       Παράγει σύμφωνα με 90% ακρίβεια.

·       Μειώνεται σημαντικά ο αριθμός των συνεχών ηχητικών παραλείψεων και των υποκατάστατων.

·       Ο λόγος του είναι συνήθως καταληπτός από τους ξένους.

·       Μιλά σχετικά με εμπειρίες στο σχολείο, σε σπίτια φίλων κλπ.

·       Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια μεγάλη ιστορία.

·       Δίνει προσοχή σε μια ιστορία και απαντά σε απλές ερωτήσεις σχετικά με αυτή.

·       Χρησιμοποιεί κτητικές αντωνυμίες, μέλλοντα χρόνο και συγκριτικά μορφήματα στις προτάσεις

Ηλικία 5-6 ετών

·       Ονομάζει 6 βασικά χρώματα και 3 βασικά σχήματα.

·       Ακολουθεί εντολές που αποτελούνται από 3 μέρη.

·       Κάνει ερωτήσεις με το "πώς".

·       Απαντά λεκτικά στο "Γεια" και στο "Τι κάνεις;".

·       Χρησιμοποιεί παρελθόντα και μέλλοντα χρόνο κατάλληλα.

·       Χρησιμοποιεί συνδέσμους.

·       Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 13000 λέξεις.

·       Ονομάζει τα αντίθετα.

·       Ονομάζει διαδοχικά ημέρες της εβδομάδας.

·       Μετρά ως το 30 μηχανικά.

·       Ανταλλάσσει πληροφορίες και κάνει ερωτήσεις.

·       Χρησιμοποιεί προτάσεις με λεπτομέρειες.

·       Αναμεταδίδει με ακρίβεια μια ιστορία.

·       Τραγουδά ολόκληρα τραγούδια και απαγγέλει παιδικά ποιηματάκια.

·       Επικοινωνεί εύκολα με ενήλικες και άλλα παιδιά.

Ηλικία 6-7 ετών

·       Ονομάζει κάποια γράμματα, αριθμούς και νομίσματα.

·       Τοποθετεί κατά σειρά αριθμούς.

·       Κατανοεί το "αριστερά" και το "δεξιά".

·       Χρησιμοποιεί αυξανόμενα πιο σύνθετες περιγραφές.

·       Απασχολείται με συζητήσεις.

·       Έχει ένα αντιληπτικό λεξιλόγιο περίπου 20000 λέξεων.

·       Χρησιμοποιεί προτάσεις μήκους 6 λέξεων περίπου.

·       Κατανοεί τις περισσότερες έννοιες του χρόνου.

·       Απαγγέλει το αλφάβητο.

·       Μετρά ως το 100 μηχανικά.

·       Χρησιμοποιεί περισσότερα μορφολογικά σημάδια καταλλήλως.

·       Χρησιμοποιεί κατάλληλα την παθητική φωνή.

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Shipley G., McAfee G. Assessment in Speech-Language Pathology, Second Edition, 1998