Ο φόβος της αποτυχίας
ΜΑΡΙΑ ΣΠΥΡΟΥ Εκπαιδευτικός,ψυχολόγος εκπαίδευσης
Στο σχολικό
περιβάλλον κατά καιρούς συναντάμε παιδιά που αντιμετωπίζουν έντονη δυσκολία να ξεκινήσουν
κάτι καθώς διακατέχονται από έντονο φόβο αποτυχίας .
Είναι συνήθως
παιδιά που επιδεικνύουν τελειομανία ή πλήρη παραίτηση.Τα
παιδιά αυτά
μεγαλώνουν κατά κύριο λόγο σε ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον και η άμυνά τους είναι
η παραίτηση από κάθε πειραματισμό και προσπάθεια ,γιατί δεν είναι σε θέση να βρεθούν
μπροστά σε μια αποτυχία.
Η επιτυχία
όπως και η αποτυχία είναι στενά σχετιζόμενες με το ναρκισσισμό του ατόμου και τον
τρόπο που αυτός έχει μέσα στα χρόνια δομηθεί.Τα ναρκισσιστικά τραύματα και οι ελλείψεις
που υπάρχουν τα αναβιώνουν μπροστά σε κάθε αποτυχία.Γενικότερα , θα μπορούσαμε να
συμπεράνουμε πως οι άνθρωποι με τραύματα στο ναρκισσισμό είναι ιδιαίτερα ευαίσθητοι
σε ό,τι αφορά την αποτυχία .
Η λέξη κλειδί
σε όλο αυτό το πρόβλημα φάνεται να είναι η 'ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ'. Η
αναγνώριση
από τους γύρω ,έστω και από μόνο ένα άτομο .Ξεκινώντας από την οικογενειακή ζωή
ο ρόλος της μητέρας καθίσταται σπουδαίος σε αυτό το
κομμάτι
της ανάπτυξης της προσωπικότητας του παιδιού. Η αναγνώριση
που προέρχεται
από τη μητέρα μπορεί να καθορίσει την ταυτότητα του
παιδιού.Στις
περιπτώσεις που η μητέρα δεν δείχνει αναγνώριση για κάποιο
κομμάτι
της προσωπικότητας του παιδιού [ταλέντο ,μειονεξία κτλ] ,τότε και το ίδιο το παιδί
αδυνατεί να το αναγνωρίσει . Η μητέρα σε αυτή την περίπτωση παίζει το ρόλο του καθρέφτη
και ο τρόπος που κοιτά ενθαρρύνει ή αποτρέπει.
Τέτοιου
είδους τραύματα οδηγούν τα παιδιά σε έντονη κριτική , μη αποδοχή του εαυτού τους
αλλά και την υποτίμηση της αυταξίας τους.Επίσης , αξίζει να
αναφερθεί
σε αυτό το σημείο , πως στο θέμα του φόβου της αποτυχίας σημαντικό ρόλο παίζει και
η πίστη που επιδεικνύει ένα άτομο προς τον εαυτό του, αλλά και τους άλλους.Κι εδώ
βέβαια , ο ρόλος της οικογένειας αποδεικνύεται καταλυτικός ,κι αυτό γιατί όταν η
κυρίαρχη σχέση με την οικογένεια είναι προβληματική , η πίστη απαιτεί μεγάλο κόπο
για να βγει προς τα έξω.Κάτι τέτοιο τελικά μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από σχέσεις
θετικού χαρακτήρα αλλά και την απόφαση για ψυχοθεραπεία.