Ενδοκαρδίτιδα
Ενδοκαρδίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή του ενδοκαρδίου δηλαδή του εσωτερικού της καρδιάς και των βαλβίδων. Πρίν από την ανακάλυψη των αντιβιοτικών η νόσος αυτή ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη και συχνά θανατηφόρος.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η ενδοκαρδίτιδα μπορεί να εισβάλει οξέως ή με υποξεία μορφή. Τα συνήθη συμπτώματα είναι:
• Πυρετός
• Ρίγος
• Ιδρώτες
• Νέο φύσημα στην καρδιά ή αλλαγή φυσήματος που προϋπήρχε
• Καταβολή
• Πόνος στις αρθρώσεις και τους μυς
• Δυσκολία στην αναπνοή και επίμονος βήχας
• Απώλεια βάρους, ωχρότητα στο δέρμα
• Ευαισθησία στην περιοχή του σπλήνα (αριστερό μέρος της κοιλιάς κάτω από τα πλευρά)
• Αίμα στα ούρα και κόκκινες κηλίδες στο δέρμα ή κάτω από τα νύχια
Πού οφείλεται;
Ενδοκαρδίτιδα συμβαίνει όταν μικρόβια εισέρχονται στο αίμα , μεταφέρονται στην καρδιά, και επικάθονται στις καρδιακές βαλβίδες ή σε τμήματα καρδιακού ιστού που παρουσιάζουν κάποια βλάβη. Τα βακτήρια είναι το αίτιο στις περισσότερες περιπτώσεις, αλλά μύκητες ή άλλοι μικροοργανισμοί μπορεί επίσης να είναι υπεύθυνοι. Τα συνήθη μικρόβια που ανευρίσκονται είναι κοινά βακτήρια που ζουν στο στόμα, στην ανώτερης αναπνευστική οδό ή άλλα μέρη του σώματός . Άλλοι τρόποι εισόδου των μικροβίων στον οργανισμό είναι:
• Κοινές δραστηριότητες. Καθημερινές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα των δοντιών σας ή μάσημα των τροφίμων μπορεί να επιτρέψει σε βακτήρια να εισέλθουν αίμα - ειδικά αν τα δόντια σας και τα ούλα σας είναι σε κακή κατάσταση.
• Λοιμώξεις ή άλλες παθολογικές καταστάσεις. Βακτήρια μπορούν να εξαπλωθούν από μια μολυσμένη περιοχή, πχ του δέρματος. Η ουλίτιδα , οι σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι ή οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου - όπως η ελκώδης κολίτιδα- μπορεί να δώσουν επίσης την ευκαιρία να τα βακτήρια να εισέλθουνε στο αίμα.
• Καθετήρες ή βελόνες. Βακτήρια μπορούν να μπαίνουν στο σώμα μέσω ενός καθετήρα - ένας λεπτός σωλήνας που μερικές φορές χρησιμοποιούν οι γιατροί για να κάνουν ενέσεις ή να αφαιρούν υγρό από το σώμα. Μολυσμένες βελόνες και σύριγγες είναι επικίνδυνες για τους ανθρώπους οι οποίοι χρησιμοποιούν ενδοφλέβια ναρκωτικά.
• Ορισμένες οδοντιατρικές μικροεπεμβάσεις ή μικροεπεμβάσεις στην αναπνευστική οδό. (π.χ εξαγωγές δοντιών, βρογχοσκόπηση)
Συνήθως, το ανοσοποιητικό σύστημα καταστρέφει τα βακτήρια που εισέρχονται στο αίμα ακόμη και αν φτάσουν τα βακτήρια την καρδιά . Οι περισσότεροι άνθρωποι που αναπτύσσουν ενδοκαρδίτιδα έχουν ήδη κάποιο καρδιολογικό πρόβλημα όπως συγγενείς καρδιοπάθειες ή βαλβιδοπάθειες ή τεχνητές βαλβίδες που προδιαθέτουν για να εγκατασταθούν και να πολλαπλασιαστούν τα μικρόβια.
Παράγοντες κινδύνου:
Αυτοί με το μεγαλύτερο κίνδυνο για να εμφανίσουν ενδοκαρδίτιδα είναι όσοι έχουν:
• Τεχνητές καρδιακές βαλβίδες. Μικρόβια είναι πιο πιθανό να επικαθίσουν σε μια τεχνητή (προσθετική) καρδιακή βαλβίδα από μια φυσιολογική καρδιακή βαλβίδα. ιδιαίτερα κατά το πρώτο έτος μετά την εμφύτευση.
• Συγγενείς καρδιοπάθειες. Πρόκειται για εκ γενετής καρδιακές ανωμαλίες όπως πχ η μεσοκοιλιακή επικοινωνία που καθιστούν την καρδιά περισσότερο ευπαθή σε ενδοκαρδίτιδα.
• Προηγούμενο ιστορικό ενδοκαρδίτιδας.
• Βλάβες καρδιακών βαλβίδων (βαλβιδοπάθειες). Ορισμένες βλάβες των καρδιακών βαλβίδων όπως η στένωση της μιτροειδούς , η ανεπάρκεια της αορτής κτλ.
• Ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση καρδιάς.
• Χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο μόλυνσης επειδή κάνουν από κοινού χρήση ουσιών ή επαναχρησιμοποιούν βελόνες καθώς και ασθενείς που νοσηλεύονται και φέρουν ενδοφλέβιους καθετήρες.
Πως γίνεται η διάγνωση;
Ο γιατρός σας μπορεί να υποψιαστεί την ενδοκαρδίτιδα με βάση το ιατρικό σας ιστορικό και κλινική εξέταση.
Διάφορες εξετάσεις είναι αναγκαίες για να γίνει η διάγνωση:
• Εξετάσεις αίματος. Η πιο σημαντική εξέταση είναι η καλλιέργεια αίματος που χρησιμοποιείται για τον εντοπισμό βακτηρίων στο αίμα. Άλλες εξετάσεις είναι η γενική αίματος και η ταχύτητα καθίζησης.
• Ηχωκαρδιογράφημα καρδιάς. Η εξέταση αυτή μπορεί να ελέγξει προσεκτικά την καρδιά και τις καρδιακές βαλβίδες και να διαπιστωθεί αν έχουν μολυνθεί. Το διοισοφάγειο ηχωκαρδιογράφημα (μια συσκευή υπερήχων περνάει από το στόμα και στη συνέχεια από τον οισοφάγο) είναι μια μια πιο πιο ειδική εξέταση που ελέγχει πιο σχολαστικά την καρδιά.
Πως θεραπεύεται;
Αν έχετε ενδοκαρδίτιδα, θα χρειαστεί να λάβετε υψηλές δόσεις ενδοφλέβιων αντιβιοτικών στο νοσοκομείο ανάλογα με το μικρόβιο που έχει βρεθεί στο αίμα.Μπορεί να χρειαστεί να πάρετε αντιβιοτικά για δύο έως έξι εβδομάδες για να ελεγχθεί η λοίμωξη.
Εάν η λοίμωξη προκαλέσει σοβαρές βλάβες στις καρδιακές βαλβίδες ή η λοίμωξη δεν υποχωρεί ή υποτροπιάζει είναι αναγκαία η χειρουργική επέμβαση για την αντικατάσταση της κατεστραμμένης βαλβίδας.
Τι είδους επιπλοκές μπορεί να παρουσιαστούν;
Οι κυριότερες επιπλοκές της ενδοκαρδίτιδας είναι:
• Εμβολικά επεισόδια ( αποκόλληση τμήματος της βλάβης που προκαλεί η ενδοκαρδίτιδα , που κυκλοφορεί με το αίμα και τελικά προκαλεί απόφραξη σε άλλο σημείο του σώματος) στον εγκέφαλο, τους πνεύμονες, τους νεφρούς κτλ.
• Καρδιακή ανεπάρκεια λόγω της καταστροφής των βαλβίδων. Δηλαδή λόγω της βλάβης που προκαλείται στις βαλβίδες η καρδιά δεν είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις ανάγκες του οργανισμού.
Πως μπορεί να προληφθεί;
Αν έχετε κάποιους από τους παράγοντες κινδύνου για ενδοκαρδίτιδα, ρωτήστε το γιατρό σας σχετικά με τον κίνδυνο ανάπτυξης ενδοκαρδίτιδας και τι θα πρέπει να αποφεύγετε. Σε γενικές γραμμές αν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να λαμβάνετε προληπτική αντιβιοτική αγωγή πριν από συγκεκριμένες επεμβάσεις όπως οδοντιατρικές εργασίες , βρογχοσκόπηση ή μικροεπεμβάσεις σε μολυσμένο δέρμα.