Οι ιατρικές επαναστάσεις του 2012

Οι ιατρικές επαναστάσεις του 2012

Οι τομές της επιστήμης είναι πάντα καλοδεχούμενες.Όταν μάλιστα μιλάμε για επαναστάσεις της ιατρικής, που έχουν άμεσο αντίκτυπο στη ζωή μας, τότε τα νέα είναι συναρπαστικά.

Οι ανακαλύψεις της χρονιάς περιλαμβάνουν προαγωγή της γνώσης σε διάφορους τομείς, φέρνοντας ελπιδοφόρα μηνύματα για την τελειωτική μάχη με ασθένειες που ταλανίζουν τις ζωές μας εδώ και δεκαετίες.

Ας δούμε λοιπόν την παρακαταθήκη που θα αφήσει η παλιά χρονιά στην καινούρια, με την επιστήμη της ιατρικής να υπόσχεται θαύματα στη θεραπεία ανίατων ασθενειών και χρόνιων προβλημάτων υγείας...

Νο 10 - Οριστική θεραπεία της ακμής

Λένε ότι κάποιες φορές ο καλύτερος τρόπος να παλέψεις τη φωτιά είναι με φωτιά, κι αυτή ακριβώς είναι πλέον η προσέγγιση των γιατρών για την ακμή, το βάσανο αυτό της εφηβείας. Ο νέος τρόπος καταπολέμησης της ακμής γίνεται με την εισαγωγή στον οργανισμό ενός αδρανούς ιού που καταπολεμά τα βακτήρια που ευθύνονται για τις κηλίδες στο δέρμα. Στην πραγματικότητα, κάνουν τα βακτήρια να αυτοκαταστρέφονται, και είναι θέμα χρόνου να κυκλοφορήσει η θαυματουργή κρέμα με τον ιό, χαρίζοντας στους νέους κρυστάλλινο δέρμα μια για πάντα...

Νο 9 - Αναγέννηση ζωής από το μηδέν

Τα βλαστοκύτταρα έχουν καταφέρει πλέον αυτό που φάνταζε κάποτε ακατόρθωτο: μάχονται με τον διαβήτη, βοηθούν παράλυτους συνανθρώπους μας να ξαναπερπατήσουν, «επιδιορθώνουν» τον καρδιακό ιστό έπειτα από έμφραγμα. Ακόμα και για τα βλαστοκύτταρα όμως η αναγέννηση των πλέον θεμελιωδών στοιχείων της ζωής -των ωαρίων και των σπερματοζωαρίων- από το μηδέν φάνταζε όνειρο μακρινό. Ιάπωνες επιστήμονες ωστόσο, χρησιμοποιώντας βλαστοκύτταρα από ποντίκια, κατάφεραν να δημιουργήσουν βιώσιμα κύτταρα ωαρίων που μπορούν να γονιμοποιηθούν επιτυχώς για να παράξουν τα πρώτα ποντίκια που θα γεννηθούν από βλαστοκύτταρα! Τα υγιή ποντικάκια είναι το απόλυτο τεστ για τις αναγεννητικές ιδιότητες των βλαστοκυττάρων, που ευαγγελίζονται νέες καινοτόμες θεραπείες κατά της στειρότητας...

Νο 8 - Αποκωδικοποίηση των παιδικών όγκων

Ο δείκτης επιβίωσης των παιδιών με καρκίνο έχει βελτιωθεί δραστικά τα τελευταία χρόνια στο εντυπωσιακό ποσοστό του 80-90%, και γι' αυτό ευθύνεται η πρόωρη διάγνωση των όγκων, καθώς και οι νέες μέθοδοι θεραπείας, όπως η χημειοθεραπεία, η ακτινοβολία και η χειρουργική επέμβαση. Το φιλόδοξο τριετές επιστημονικό πρόγραμμα αποκωδικοποίησης του καρκινικού γονιδιώματος στα παιδιά, προϋπολογισμού 65 εκατ. δολαρίων, έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς, αποκαλύπτοντας κοινά καρκινικά πρότυπα σε διαφορετικά είδη της νόσου, επιτρέποντας στους ερευνητές να μεταφέρουν αποτελεσματικά θεραπείες μεταξύ όγκων διαφορετικής σύστασης. Το μέλλον της καρκινικής θεραπείας στα παιδιά υπόσχεται ακόμα μεγαλύτερα ποσοστά επιβίωσης...

Νο 7 - Επίσπευση των διαγνωστικών μεθόδων στα νεογέννητα

Πενήντα ώρες. Τόσο παίρνει πλέον η αποκωδικοποίηση και μετάφραση του γονιδιώματος ενός νεογέννητου, διαδικασία που έπαιρνε κάποτε βδομάδες, ακόμα και μήνες. Κι αυτές οι δύο μέρες μπορούν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου για ένα νεογνό. Η γρηγορότερη γονιδιακή ανάλυση, που συνδέει τις 3.500 γνωστές γονιδιακές ατέλειες με τις παιδικές ασθένειες που επιφέρουν, επιτρέπουν πλέον στους γιατρούς να δρουν άμεσα και να παρέχουν τη σωστή θεραπεία, σώζοντας τη ζωή του βρέφους που κινδυνεύει...

Νο 6 - Κατανόηση του καρκίνου του μαστού

Ο καρκίνος του μαστού είναι αναμφίβολα μια πολύπλοκη νόσος, καθώς επηρεάζεται από μυριάδες γενετικούς παράγοντες αλλά και συνήθειες του τρόπου ζωής. Στις τελευταίες αναλύσεις του DNA των καρκινικών όγκων του μαστού ωστόσο διαφάνηκε ότι τα πράγματα είναι ενδεχομένως απλούστερα απ' όσο είχε αρχικά νομιστεί. Ο Άτλας του Γονιδιώματος του Καρκίνου βρήκε πάνω από 30.000 μεταλλάξεις σε 510 δείγματα όγκων του μαστού, όλα ωστόσο εμπίπτουν σε 4 βασικές κατηγορίες! Η πολύτιμη αυτή γνώση μεταμορφώνει τον τρόπο που αντιμετωπίζουν οι γιατροί τον καρκίνο του στήθους και οδηγεί σε αναβαθμισμένες θεραπείες που μπορούν να κάνουν τη διαφορά μεταξύ οριστικής θεραπείας και απλής επιβίωσης...

Νο 5 - Ελπίδες για αναχαίτιση του αυτισμού

Τα νέα για τους γονείς αυτιστικών παιδιών είναι ενθαρρυντικά, καθώς οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι πρώιμες συμπεριφορικές θεραπείες μπορούν να βοηθήσουν στην εξομάλυνση των εγκεφαλικών προτύπων που ευθύνονται για τα συμπτώματα της πάθησης. Έρευνες σε παιδιά που έχουν διαγνωστεί με παθήσεις του αυτιστικού φάσματος, οι οποίες περιλάμβαναν εντατικές γλωσσικές και κοινωνικές εμπλοκές με νήπια, έδειξαν αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται αντικείμενα και πρόσωπα. Το ελπιδοφόρο αυτό σημάδι μπορεί ενδεχομένως να παύσει κάποιες από τις εγκεφαλικές αλλοιώσεις που συνδέονται με τον αυτισμό, ακόμα και να αναστείλει τη λειτουργία τους...

Νο 4 - Εργαστηριακά παραγόμενα ανθρώπινα μέλη

Με τη βοήθεια των βλαστοκυττάρων, ασθενείς που χρειάζονται νέα τραχεία μπορούν πλέον να «καλλιεργήσουν» τη δική τους. Χρησιμοποιώντας συνθετικές μικρο-ίνες και βλαστοκύτταρα από τον μυελό των οστών ασθενούς που είχε χάσει την τραχεία του εξαιτίας καρκίνου, ερευνητές του Ινστιτούτου Karolinska μπόρεσαν να αναπαράγουν την τραχεία! Η βιο-μηχανική κάνει πλέον θαύματα στον τομέα της αναγέννησης οργάνων και οστών, χρησιμοποιώντας σήμερα βλαστοκύτταρα από τον οργανισμό του ίδιου του ασθενούς, τα οποία λειτουργούν ως βάση για την αναγέννηση κάθε τύπου κυττάρων ή ιστών που απαιτεί αναγέννηση ή επιδιόρθωση...

Νο 3 - Το φάρμακο που αποτρέπει τη μόλυνση από το AIDS

Αποτελεί ήδη ένα ισχυρό όπλο κατά του HIV, το Truvada ωστόσο είναι πλέον ο πρώτος φαρμακευτικός τρόπος στην ανθρώπινη ιστορία για την αποτροπή της μόλυνσης από τον ιό σε υγιή άτομα. Έπειτα από δοκιμές που έδειξαν ότι υγιή υποκείμενα που χρησιμοποίησαν το φάρμακο είχαν χαμηλότερους δείκτες κινδύνου μόλυνσης από τον HIV, η χρήση του φαρμάκου μπορεί πλέον να γενικευτεί προληπτικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου ή σε συντρόφους ασθενών με AIDS, καθώς τα ποσοστά μείωσης της μόλυνσης έπεσαν στις δοκιμές μεταξύ 42-75%! Τα νέα είναι πράγματι συγκλονιστικά: ο νέος τρόπος να παλέψουμε τη μάστιγα του AIDS είναι με το να αποτρέψουμε τη μόλυνση να συμβεί εξαρχής...

Νο 2 - Τα μικρόβια, οι φίλοι μας

Ποιο είναι το πολυπληθέστερο συστατικό του ανθρώπινου σώματος; Τα κύτταρα; Όχι. Τα γονίδια; Ούτε καν. Είναι τα μικρόβια! Τα μικρόβια, περιλαμβανομένων των βακτηρίων που ζουν μέσα μας, πάνω μας και γύρω μας, ξεπερνούν σε αριθμό τα ανθρώπινα κύτταρα κατά 10 προς 1. Οι έρευνες στρέφονται πλέον στην αναγνώριση του κόσμου των μικροβίων, της λειτουργίας και του σκοπού ύπαρξής τους. Οι ενδελεχείς μελέτες του 2012 αποκάλυψαν μάλιστα ότι τα περισσότερα είναι φίλοι μας, που δουλεύουν πυρετωδώς για να διασφαλίσουν ότι χωνεύουμε επαρκώς το φαγητό μας ή ότι χτίζουμε ισχυρά ανοσοποιητικά συστήματα. Την ώρα βέβαια που μαθαίνουμε περισσότερα για τα μικρόβια που ζουν μέσα μας, οι επιστήμονες ανακαλύπτουν τον σημαντικό ρόλο που παίζουν σε χρόνιες ασθένειες, όπως η παχυσαρκία και διάφορες φλεγμονές. Αντί λοιπόν να είναι παρείσακτοι εισβολείς, τα μικρόβια μπορούν τελικά να μας βοηθήσουν να θεραπεύσουμε κάποια από τα πλέον δισεπίλυτα και επίμονα προβλήματα υγείας...

Νο 1 - Γενετικά σκουπίδια; Μάλλον θησαυρός!

Αφού αναγνωρίστηκε αρχικά ως άχρηστα γενετικά σκουπίδια, το τεράστιο ποσοστό του 98% του ανθρώπινου γονιδιώματος που δεν αντιστοιχεί σε γνωστά γονίδια απέκτησε τελικά σκοπό! Αποδείχτηκε πλέον πως τα προηγουμένως ασήμαντα τμήματα του DNA είναι στην πραγματικότητα ο γενετικός «εγκέφαλος», που καθορίζει το πώς και το πότε θα λειτουργήσουν τα γονίδια. Χωρίς αυτά, ισχυρίζονται πλέον οι επιστήμονες, τα γονίδια θα ήταν ένα απλό κουβάρι λέξεων χωρίς νόημα. Οι έρευνες στρέφονται τώρα στην αποκωδικοποίηση και εκμετάλλευση του νέου αυτού θησαυρού βιολογικής πληροφορίας, που μπορεί να διαδραματίσει κεφαλαιώδη ρόλο στη θεραπεία λογής ασθενειών...