Γευστικές συμβουλές για ασφαλές και υγιεινό πασχαλινό τραπέζι

Γευστικές συμβουλές για ασφαλές και υγιεινό πασχαλινό τραπέζι

Οι ετοιμασίες για το πατροπαράδοτο πασχαλινό τραπέζι είναι σε εξέλιξη και θα πρέπει να είμαστε όλοι ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε να αποφύγουμε τις κάθε λογής «παγίδες» που μπορεί να έχουν δυσάρεστες επιπτώσεις στην υγεία μας. 

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος οι έλεγχοι στην αγορά των τροφίμων έχουν ενταθεί, ωστόσο και εμείς -ως καταναλωτές- δεν πρέπει να εφησυχάσουμε, αλλά να συμβάλλουμε στον εντοπισμό των κακής ποιότητας τροφίμων.

Πασχαλινά αβγά
Η τήρηση του εθίμου των πασχαλινών αβγών πρέπει να γίνεται με ορισμένο τρόπο, ώστε αυτά να είναι ασφαλή για τον οργανισμό μας. Η καταλληλότητα των αβγών συνδέεται με ορισμένα μορφολογικά χαρακτηριστικά, όπως η έλλειψη αίματος ή ακαθαρσιών ή ραγίσματος στο τσόφλι. Επίσης, στη συσκευασία πρέπει να αναγράφονται η ημερομηνία λήξης, η ημερομηνία συσκευασίας ή της ωοσκόπησης, καθώς και οι ενδείξεις της κατηγορίας (Α, Β, Γ) και του βάρους.

Η διάθεση αβγών εκτός συσκευασίας επιτρέπεται υπό την προϋπόθεση ότι στα παραστατικά πώλησης αναγράφονται η ημερομηνία και η ένδειξη ωοσκόπησης. Τα αβγά πρέπει να είναι ωοσκοπημένα με κέλυφος καθαρό, χωρίς κηλίδες αίματος.

Συμβουλές για ασφαλή πασχαλινά αβγά

1.    Τα αβγά δεν πρέπει να πλένονται όταν πρόκειται να διατηρηθούν στο ψυγείο, γιατί έτσι αφαιρείται το εξωτερικό υμενίδιό τους και επιταχύνεται η αλλοίωσή τους.

2.    Ένα βρασμένο αβγό είναι φρέσκο όταν δεν κουνιέται ο κρόκος, δεν αποχωρίζεται εύκολα από το κέλυφός του, είναι λευκό και ο κρόκος κατέχει σε αυτό κεντρική θέση.

3.    Στο νερό το φρέσκο αβγό βυθίζεται, ενώ το μπαγιάτικο επιπλέει.

4.    Τα αβγά πρέπει να μείνουν εκτός ψυγείου για 24 ώρες πριν από τη βαφή.

5.    Οι βαφές πρέπει να είναι εγκεκριμένες και ασφαλείς, σύμφωνα με σχετική διάταξη του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών.

6.    Τα βαμμένα αβγά που έχουν ραγίσει είναι ακατάλληλα για κατανάλωση. Αν πρόκειται να καταναλωθούν, πρέπει να αφαιρεθεί το τμήμα που έχει εμποτιστεί από τη βαφή.

Ο πατροπαράδοτος οβελίας
Η αγορά του πασχαλινού αρνιού μπορεί να φαίνεται εύκολη υπόθεση, αλλά δεν είναι. Οι παγίδες είναι πολλές και περιμένουν τους απρόσεκτους καταναλωτές.

Τα αμνοερίφια που καταναλώνονται την Κυριακή του Πάσχα είναι εγχώριας παραγωγής (φέρουν τη χαρακτηριστική σφραγίδα μπλε χρώματος) ή εισαγωγής (σφραγίδα πράσινου χρώματος), τα οποία εισάγονται από χώρες που αποδεδειγμένα δεν έχουν παρουσιάσει πρόβλημα αφθώδους πυρετού. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει λάβει μέτρα για την προστασία των καταναλωτών, αλλά και των αμνοεριφίων που διακινούνται. Τα μέτρα αυτά αφορούν την απαγόρευση της κατανάλωσης όχι του κρέατος, αλλά ορισμένων μόνο τμημάτων των σφαγίων.

Επομένως, πρέπει να γνωρίζετε ότι για τα ηλικίας κάτω των 12 μηνών νωπά αιγοπρόβατα που διατίθενται στην ελληνική αγορά, απαγορεύεται η κατανάλωση της σπλήνας, η οποία πρέπει να έχει αφαιρεθεί στο σφαγείο και όχι να πωλείται μαζί με τη συκωταριά. Αν και επιτρέπεται η πώληση των υπόλοιπων τμημάτων των σπλάχνων, θα πρέπει να προσέχετε ιδιαίτερα την ποιότητα των εντέρων και των πνευμόνων.

Στις συσκευασμένες συκωταριές πρέπει να αναζητείτε πάντα τη σφραγίδα καταλληλότητας, όπου αναγράφεται η προέλευσή τους από εγκεκριμένη εγκατάσταση. Το ίδιο ισχύει και για τα συσκευασμένα κεφαλάκια.

Επομένως, για μια ασφαλή αγορά κρεατικών, καλό θα ήταν να προτιμήσετε και φέτος σταθερά και επώνυμα σημεία πώλησης.

Χρήσιμες συμβουλές για την ασφαλή αγορά αμνοεριφίων και πουλερικών

1.    Προσοχή στην υγιεινή του καταστήματος. Είναι σημαντικό το νωπό κρέας να μην είναι εκτιθέμενο στα γνωστά τσιγκέλια.

2.    Τα αρνάκια γάλακτος πρέπει να έχουν ροζ χρώμα, τα κόκαλά τους να είναι λεπτά και το λίπος άσπρου χρώματος.

3.    Το κατσικάκι γάλακτος να έχει σκούρο και σφικτό κρέας, καθώς και λιγότερο λίπος συγκριτικά με του αρνιού.

4.    Το φρέσκο αρνί έχει μυρωδιά ευχάριστη και η σάρκα του πρέπει να είναι σφιχτή και ελαφρώς υγρή. Το χρώμα του πρέπει να είναι ζωηρό. Όταν έχει θαμπό χρώμα και σκληρό κρέας με εκχυμώσεις, πιθανόν το ζώο ήταν άρρωστο.

5.    Το λίπος του αρνιού είναι διπλάσιο από αυτό του μοσχαριού και επομένως πλούσιο σε χοληστερόλη. Γι' αυτόν το λόγο, καλό είναι να καταναλώνεται με μέτρο. Αντιθέτως, το κρέας του είναι πηγή βιταμινών (Β6 και Β12), απαραίτητων για το νευρικό σύστημα και το δέρμα. Το συκώτι και οι νεφροί περιέχουν βιταμίνη Α.

6.    Η έλλειψη σφραγίδας στα προς πώληση κρέατα πρέπει να κάνει τους καταναλωτές επιφυλακτικούς. Για όλα τα σφάγια εγχώριας παραγωγής, η σφραγίδα καταλληλότητας είναι χρώματος «τυρκουάζ» («λαμπρό κυανούν», χρωστική Ε 133) και έχει σχήμα ωοειδές ή στρογγυλό, όπου αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης του σφαγείου. Σε σφραγίδα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου θα πρέπει να αναγράφεται η χώρα προέλευσης, «ELLAS» ή «ΕL». Για τα σφάγια που προέρχονται από κοινοτικές χώρες, η σφραγίδα καταλληλότητας είναι χρώματος «τυρκουάζ» («λαμπρό κυανούν», χρωστική Ε 133) ή «ερυθρό» («ερυθρό Allura», χρωστική Ε 129) και έχει σχήμα ωοειδές ή στρογγυλό, όπου αναγράφεται ο αριθμός έγκρισης του σφαγείου. Σε σφραγίδα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου θα πρέπει να αναγράφονται τα αρχικά του ονόματος της κοινοτικής χώρας προέλευσης. Τα σφάγια εισαγωγής από τρίτες χώρες, ελληνικής ή όχι σφαγής, φέρουν υποχρεωτικά όλες τις σφραγίδες σε χρώμα «καστανό» (χρωστική Ε 155), δηλαδή τη σφραγίδα καταλληλότητας (ωοειδή ή στρογγυλή) και σφραγίδα ορθογώνιου παραλληλόγραμμου στο εσωτερικό της οποίας αναγράφεται το όνομα της τρίτης χώρας.

7.    Να αποφεύγεται η αγορά αμνοεριφίων που σφάχτηκαν σε υπαίθριους χώρους.

8.    Ο κιμάς πρέπει να κόβεται παρουσία του πελάτη, εκτός από τον συσκευασμένο σε πακέτο, όπου όμως πρέπει να αναγράφεται η ημερομηνία λήξης και το όνομα του παρασκευαστηρίου.

9.    Τα έντερα θα πρέπει να είναι πλυμένα και καθαρισμένα, χωρίς δυσάρεστες μυρωδιές.

10. Συκώτι, νεφροί, μυαλά να τρώγονται φρέσκα (εντός μιας, δύο ημερών).

11. Το κατεψυγμένο κρέας να συντηρείται σε θερμοκρασία -18 βαθμών Κελσίου.

12. Τα πουλερικά πρέπει να είναι επώνυμα, καλοσχηματισμένα, το δέρμα τους να μην έχει σχισμές, μώλωπες και αιματώματα. Τα τεμαχισμένα πωλούνται συσκευασμένα με ενδείξεις εργαστηρίου. Τα κατεψυγμένα έχουν τη σφραγίδα της Κτηνιατρικής Υπηρεσίας, την επωνυμία της επιχείρησης και την ημερομηνία λήξης.

Εξίσου σημαντικό είναι και όσα θα συνοδεύσουν τον οβελία έχουν επιλεγεί με τη δέουσα προσοχή. Στα τυροκομικά πρέπει να αναγράφεται στη συσκευασία η ημερομηνία παραγωγής, ενώ θα πρέπει να έχουν ευχάριστη οσμή και γεύση. Τα αλλαντικά να έχουν καθαρό, στεγνό και γυαλιστερό περίβλημα. Η οσμή και η γεύση να είναι ευχάριστες και φυσικά να μην υπάρχει αλλαγή στο χρώμα. Στα σοκολατένια αβγά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, ώστε η σοκολάτα να μην έχει αλλοιωθεί.

Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί στην κατάλληλη θερμοκρασία συντήρησής τους, επειδή πρόκειται για προϊόντα ευπαθή.

Τέλος, αυξημένη προσοχή χρειάζεται και στα οινοπνευματώδη ποτά. Η κατανάλωσή τους δεν πρέπει να γίνεται ποτέ με άδειο στομάχι και πρέπει να αποφεύγεται η μείξη τους.

Τρόποι περιορισμού των κινδύνων από μολύνσεις και τοξικότητα
Αφού γίνει η σωστή επιλογή των τροφίμων, καλό είναι να γίνεται σωστός καθαρισμός και απολύμανση του πάγκου της κουζίνας. Μην τοποθετείτε σε ντουλάπια ή στο ψυγείο καρτέλες αβγών, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος μόλυνσης από σαλμονέλα που πιθανόν μεταφέρουν. Τα κρεατικά, λαχανικά και φρούτα πρέπει να πλένονται καλά πριν μαγειρευτούν ή καταναλωθούν.

Ναι στο αλκοόλ, αλλά με μέτρο
Την Κυριακή του Πάσχα σίγουρα όλοι θα πιούμε ένα ποτηράκι. Προσοχή όμως γιατί το αλκοόλ όχι μόνο προσφέρει 'κενές' θερμίδες με την έννοια ότι δε συνοδεύονται από θρεπτικά στοιχεία, επιπλέον αυξάνει την όρεξη και μειώνει τις αντιστάσεις μας με αποτέλεσμα να τρώμε παραπάνω.

Αν λοιπόν πιείτε, προτιμήστε κρασί ή μπύρα που περιέχουν λιγότερο οινόπνευμα ή εναλλακτικά συνδυάστε το ποτό σας με σόδα ή αναψυκτικό με λίγες θερμίδες και κάντε το να διαρκέσει περισσότερο.

Ένα τρυκ για να αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ είναι να καταναλώνετε συγχρόνως νερό. Έτσι θα μετριάσετε την πρόσληψη και συγχρόνως θα αποφύγετε την αφυδάτωση που επιφέρει το οινόπνευμα.

Αν παίρνετε φάρμακα συμβουλευτείτε το γιατρό σας και διαβάστε προσεκτικά τις οδηγίες γιατί υπάρχει περίπτωση να αλληλεπιδρούν με το οινόπνευμα.

Ποτέ μην πίνετε με άδειο στομάχι και ποτέ μην οδηγείτε έχοντας πιει.

Συμβουλές για ευπαθείς καλοφαγάδες!
Αν πάσχετε από διαβήτη και παίρνετε ινσουλίνη, ή αντιδιαβητικά δισκία προσέξτε ιδιαίτερα το αλκοόλ γιατί μπορεί να προκαλέσει ή να εντείνει την υπογλυκαιμία. Ο κίνδυνος της υπογλυκαιμίας αυξάνεται ιδιαίτερα αν πίνετε νηστικοί.

Η μέγιστη κατανάλωση αλκοόλ για τις γυναίκες είναι μια μονάδα και για τους άνδρες δύο. Μια μονάδα αλκοόλ ισοδυναμεί με ένα ποτήρι κρασί, ή μια μπίρα, με 25 ml βότκα, ή ουίσκι καθώς και με 50 ml λικέρ, ή βερμούτ.

Έχετε πάνω σας κάποια ένδειξη ότι είστε διαβητικός/ή γιατί μπορεί μια πιθανή υπογλυκαιμία να μπερδευτεί με τη μέθη.

Αν είστε σε θεραπεία με ινσουλίνη και πρόκειται να βγείτε έξω για γεύμα αργότερα από ότι συνηθίζετε να τρώτε, μεταθέστε την ώρα της ένεσης περί την ώρα του γεύματος.

Στη θέση του αρχικού γεύματος φάτε ένα σνακ για να αποφύγετε την υπογλυκαιμία. Αν έχετε την οποιαδήποτε αμφιβολία για την προσαρμογή του χρόνου των ενέσεων, συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Αν πάσχετε από υπέρταση έχετε κατά νου ότι η υπερβολική πρόσληψη άλατος απορυθμίζει την αρτηριακή πίεση και για αυτό φροντίστε να αποφύγετε τις αλμυρές αμαρτίες. Στο εμπόριο κυκλοφορούν υποκατάστατα άλατος στα οποία μπορείτε να καταφύγετε, αφού συμβουλευτείτε τον ιατρό σας.

Μην αφήσετε τη χαλαρότητα των ημερών να χαλάσει το πρόγραμμα της φαρμακευτικής σας θεραπείας. Αν δεν παίρνετε τα φάρμακα σας όπως σας συνέστησε ο γιατρός σας, είναι σα να μην τα παίρνετε καθόλου, αφού για να έχουν αποτέλεσμα, χρειάζεται να υπάρχουν σε σταθερά επίπεδα στον οργανισμό.

Αν παίρνετε διουρητικά προσέξτε την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, το οποίο έχει επίσης διουρητική δράση και ο συνδυασμός τους μπορεί να επιφέρει υποτασική κρίση.

Αν υποφέρετε από γαστρίτιδα ή έλκος πρέπει να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή στο πασχαλινό τραπέζι, γιατί υπάρχει από τον κόσμο μια τάση υπερβολής στη χρήση καρυκευμάτων και στην παρασκευή βαριών και λιπαρών φαγητών που κυριολεκτικά δοκιμάζουν το στομάχι μας. Μην ντραπείτε να ενημερώσετε τους οικοδεσπότες για να συμπεριλάβουν στο μενού και κάτι πιο ελαφρύ για εσάς. Το αλκοόλ εξάλλου είναι γνωστό ότι είναι επιβαρυντικό και ερεθιστικό για το στομάχι και για αυτό καλό είναι όσο μπορείτε να το αποφύγετε.

Αν έχετε τσιμπημένη χοληστερόλη ή τριγλυκερίδια, τότε όσα προαναφέρθηκαν περί αποφυγής λίπους και περιττών θερμίδων αφορούν εσάς περισσότερο από τον καθένα. Πέραν αυτών φροντίστε να παίρνετε συστηματικά τα φάρμακα που σας έχει συστήσει ο γιατρός σας και καταναλώνετε μεγάλες ποσότητες φρούτων και λαχανικών. Το κόκκινο κρασί είναι το ιδανικό ποτό για εσάς, αλλά πάλι με μέτρο (1-2 ποτηράκια το πολύ). Αν μάλιστα έχετε ιδιαίτερα αυξημένα τα τριγλυκερίδια, τότε το αλκοόλ είναι απαγορευτικό.

Συμβουλές SOS για μετά...
Κι επειδή ένα απολαυστικό γεύμα μπορεί να έχει άσχημη κατάληξη... μεφούσκωμα, δυσπεψία και καούρα, έχουμε έναν σημαντικό λόγο για να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί κάθε φορά που γεμίζουμε το πιάτο μας.

Ο βασικός λόγος που μετά από ένα γεύμα καταλήγουμε με τα παραπάνω δυσάρεστα συμπτώματα είναι διότι το στομάχι μας δέχεται παραπάνω τροφή από την συνηθισμένη ποσότητα που έχουμε στο καθημερινό μας διαιτολόγιο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παράγει μεγαλύτερες ποσότητες γαστρικών οξέων για να χωνέψει την τροφή, τα οποία όταν βρίσκουν διέξοδο προς τα πάνω, προκαλούν το δυσάρεστο αίσθημα της καούρα, του πρηξίματος και των εντερικών αερίων. 

Αν θέλετε να γλιτώσετε από τα συμπτώματα αυτά, τότε:

·         Πίνετε άφθονο νερό.

·         Αποφύγετε την υπερκατανάλωση ροφημάτων με ανθρακικό.

·         Μασάτε αργά.

·         Συμπεριλάβετε στα γεύματά σας πράσινες σαλάτες. Προτιμήστε να τις καταναλώνετε πριν από τα άλλα φαγητά, ώστε να περιορίζετε το αίσθημα της πείνας.

·         Αποφύγετε να ξαπλώνετε ή να ασχολείστε με κοπιώδεις δραστηριότητες μετά το φαγητό. Εάν θέλετε να διευκολύνετε την πέψη, να κάνετε έναν ήρεμο περίπατο, με αργό βήμα.

·         Μην καπνίσετε αμέσως μετά το φαγητό.

Κι αν οι παραπάνω συμβουλές δεν αποδώσουν, τότε καλή λύση είναι η χρήση σκευασμάτων που καταστέλλουν την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Τα συγκεκριμένα σκευάσματα χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή και το βασικό πλεονέκτημά τους είναι η ταχύτητα της ανακούφισης που προσφέρουν. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν τα αλγινικά. 

Τα σκευάσματα αυτά έχουν αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα καθώς δρουν σχηματίζοντας ένα στρώμα που «επιπλέει» πάνω από το περιεχόμενο του στομάχου, δημιουργώντας έτσι ένα φυσικό φραγμό (τείχος) μεταξύ των στομαχικών υγρών (οξέων) και του οισοφάγου, καταστέλλοντας με αυτό τον τρόπο την παλινδρόμηση. 

Ο τρόπος δράσης τους, τους επιτρέπει να επιφέρουν αποτέλεσμα μέσα σε 3-5 λεπτά από τη λήψη, ενώ σημαντικό πλεονέκτημά τους είναι ότι μπορούν να χορηγούνται παράλληλα με κάθε άλλη θεραπευτική αγωγή, ώστε να επιτυγχάνεται μια συνολική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και ο ασθενής να ανακουφίζεται άμεσα. 

Τα αλγινικά συνιστώνται στη θεραπεία της Γαστροοισοφαγικής Παλινδρόμησης για την αντιμετώπιση ήπιων συμπτωμάτων, είναι κατάλληλα για την αντιμετώπιση των επίμονων μεταγευματικών και νυκτερινών συμπτωμάτων, ενώ μπορούν να ληφθούν άφοβα και από εγκύους και ηλικιωμένους.

Αν παρόλα αυτά, εξακολουθείτε νααισθάνεστε «πρήξιμο», φούσκωμα, και έχετε αέρια,  δηλαδή έχετε μετεωρισμό, τότε η λύση είναι τα προϊόντα που περιέχουν σιμεθικόνη.

Η σιμεθικόνη έχει γρήγορη δράση για άμεσα αποτελέσματα και συνίσταται από την Εταιρεία Ιατρικών Σπουδών. Είναι κατάλληλη για εγκύους, στη γαλουχία, διαβητικούς  και για παιδιά από 6 ετών. Δεν έχει διαπιστωθεί καμία παρενέργεια και μπορεί να συγχορηγηθεί με φάρμακα αντιμετώπισης του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (ΣΕΕ) ή και δυσκοιλιότητας.  

Είναι ιδανικό για την καταπολέμηση του φουσκώματος μετά το φαγητό, καθώς δεν ανήκει στην κατηγορία των αντιόξινων (δηλαδή δεν περιέχει υδροξείδιο αργιλίου και υδροξείδιο μαγνησίου) τα οποία λανθασμένα χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά εμποδίζουν την πέψη.

Η σιμεθικόνη, που χρησιμοποιείται ευρέως και για πολλά χρόνια για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος σε πολλές άλλες χώρες, δεν απορροφάται από τον οργανισμό, άρα έχει άριστο προφίλ ασφάλειας. Δρα φυσικά, εξουδετερώνοντας τα αέρια που είναι εγκλωβισμένα μέσα στον γαστρεντερικό σωλήνα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα (λιγότερο από 15 λεπτά), ανακουφίζοντας άμεσα από τη δυσφορία που αυτά προκαλούν ενώ χαρίζει επίπεδη κοιλιά.

Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση!