Μεταμόσχευση συνθετικής φλέβας που είχε δημιουργηθεί από βλαστοκύτταρα
Για
πρώτη φορά Σουηδοί επιστήμονες κατάφεραν να μεταμοσχεύσουν με επιτυχία σε ένα
δεκάχρονο κορίτσι μία συνθετική φλέβα, την οποία είχαν νωρίτερα δημιουργήσει
στο εργαστήριο από βλαστικά κύτταρα της νεαρής ασθενούς. Το επίτευγμα αποτελεί
ένα ακόμα σημαντικό βήμα στο πεδίο της αναγεννητικής ιατρικής, που αξιοποιεί
βλαστικά κύτταρα για να αναδημιουργήσει κατεστραμμένους ή άρρωστους ιστούς.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής
την καθηγήτρια βιολογίας Σουτσίτρα Σουμιτράν- Χόλντγκερσον του πανεπιστημίου
του Γκέτεμποργκ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό «The
Lancet», σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερ, πιστεύουν ότι η τεχνική
τους θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ευρύτερα στο μέλλον, καθώς είναι δυνατό να
γίνει φθηνότερη και ακόμα πιο αποτελεσματική.
Πριν από τέσσερα χρόνια, μία
30χρονη γυναίκα ήταν η πρώτη στον κόσμο, στην οποία μεταμοσχεύθηκε μία
συνθετική τραχεία από δικά της βλαστοκύτταρα και έκτοτε έχουν γίνει άλλες
παρόμοιες μεταμοσχεύσεις. Όμως ήταν η πρώτη φορά που μία συνθετική φλέβα από βλαστικά
κύτταρα της ασθενούς μεταμοσχεύθηκε επιτυχώς σε αυτήν.
Το κορίτσι είχε μία
μπλοκαρισμένη φλέβα, με συνέπεια να μην είναι δυνατό να απομακρυνθεί το αίμα
από το έντερο και τη σπλήνα και να μεταφερθεί στο ήπαρ. Το πρόβλημα θα μπορούσε
να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως εσωτερική αιμορραγία, ακόμα και θάνατο.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, παραδοσιακά αντικαθίσταται η μπλοκαρισμένη φλέβα με
τμήματα υγιούς φλέβας που έχει ληφθεί από άλλο τμήμα του σώματος, όπως το πόδι.
Όμως, στη συγκεκριμένη
περίπτωση, οι επιστήμονες καλλιέργησαν στο εργαστήριο μία συνθετική φλέβα,
χρησιμοποιώντας ως βάση βλαστικά κύτταρα που είχαν προηγουμένως λάβει από τον
μυελό των οστών του κοριτσιού. Ως «σκελετό» χρησιμοποίησαν ένα τμήμα φλέβας
μήκους εννέα εκατοστών, που είχαν πάρει από έναν άλλο (νεκρό) δωρητή και την
οποία φλέβα είχαν απογυμνώσει από τα κύτταρά της, ώστε πάνω σε αυτή τη γυμνή
πρωτεϊνική «σκαλωσιά» να έρθουν να αναπτυχθούν στο εργαστήριο τα νέα κύτταρα
της ασθενούς, όπως και έγινε.
Όταν η νέα φλέβα ήταν πια
έτοιμη, έγινε η μεταμόσχευσή της στο κορίτσι, αποκαθιστώντας αμέσως το πρόβλημα
κυκλοφορίας του αίματος. Μετά την επέμβαση, το κορίτσι συνέχισε να αναπτύσσεται
κανονικά, να ασκείται χωρίς προβλήματα, να έχει αυξημένη συγκέντρωση στο
σχολείο κ.α. Εννέα μήνες μετά όμως, επειδή η συνθετική φλέβα είχε γίνει λίγο
πιο στενή, χρειάσθηκε μία δεύτερη επανορθωτική επέμβαση μεταμόσχευσης.
Το πιο σημαντικό πάντως
είναι ότι οι επιστήμονες δεν βρήκαν καθόλου αντισώματα για τη φλέβα του δωρητή
στο αίμα του κοριτσιού. Αυτό σημαίνει ότι το σώμα της δεν απέρριψε το μόσχευμα,
καθώς ο οργανισμός της αναγνώρισε τα δικά του κύτταρα σε αυτό και έτσι δεν
χρειάσθηκε να πάρει ισχυρά ανοσοκατασταλτικά φάρμακα.
Η νέα μέθοδος, αν και πολλά
υποσχόμενη, θα πρέπει να ελεγχθεί σε πλήρεις κλινικές δοκιμές, προτού
αξιοποιηθεί σε ευρεία κλίμακα τόσο για μεταμόσχευση φλεβών, όσο και αρτηριών. Η
ίδια τεχνική θα μπορούσε να αξιοποιηθεί μελλοντικά και σε άλλες περιπτώσεις,
π.χ. τη δημιουργία μοσχευμάτων από βλαστοκύτταρα του ασθενούς για χρήση σε
επεμβάσεις «μπάι-πας» της καρδιάς.
Οι Σουηδοί ερευνητές ήδη
συνεργάζονται με μία μη κατονομασθείσα εταιρία για την εμπορική αξιοποίηση της
μεθόδου τους, ενώ έως το τέλος του 2012, όπως ανακοίνωσαν, θα επιχειρήσουν μία
ανάλογη μεταμόσχευση με συνθετική αρτηρία.
Πηγή: ΑΜΠΕ