Ελπίδες αναγέννησης της μυϊκής μάζας των ηλικιωμένων με βλαστοκύτταρα
Ελπίδες αντιμετώπισης της απώλειας της
μυϊκής μάζας, που συμβαίνει φυσιολογικά λόγω της γήρανσης, δημιουργούν δύο
αμερικανικές μελέτες που δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό έντυπο Nature Medicine. Οι
ερευνητές κατάφεραν να βελτιώσουν την μυϊκότητα πειραματόζωων με την χρήση
βλαστοκυττάρων.
Όπως
είναι γνωστό, ο άνθρωπος όσο μεγαλώνει τείνει να χάνει μυϊκή μάζα με αποτελέσμα
την εκδήλωση σαρκοπενίας. Επίσης, οι ηλικιωμένοι δυσκολεύονται να αναρρώσουν
από τυχόν τραυματισμούς, εν αντιθέσει με τα νεότερα άτομα. Αυτό συμβαίνει
διότι, τα μυϊκά βλαστικά κύτταρα με το πέρασμα του χρόνου χάνουν σε μεγάλο
βαθμό την ικανότητά τους να δημιουργούν νέους μυϊκούς ιστούς, με αποτέλεσμα
είτε τη σταδιακή απώλεια μυϊκής μάζας, είτε τη μειωμένη ικανότητα των
ηλικιωμένων να αποκαθιστούν το πρόβλημα ύστερα από κάποιον μυϊκό τραυματισμό.
Η
απώλεια μυϊκής μάζας αρχίζει στην ηλικία περίπου των 40 ετών στους ανθρώπους,
ενώ η σαρκοπενία μπορεί να οδηγήσει σε πολύ σοβαρή μυϊκή συρρίκνωση. Επίσης,
διάφορες ασθένειες, από τη μυϊκή δυστροφία έως την πλάγια αμυατροφική
σκλήρυνση, επιφέρουν απώλεια της μυϊκότητας.
Οι δύο
νέες μελέτες, που έγιναν αφενός από ερευνητές της Ιατρικής Σχολής
του Πανεπιστημίου Στάνφορντ, με επικεφαλής την καθηγήτρια Μικροβιολογίας -
Ανοσολογίας, Δρ Έλεν Μπλάου, και αφετέρου από επιστήμονες του Πανεπιστημίου
του Κολοράντο, με επικεφαλής τον καθηγητή Βιολογίας, Δρ
Μπράντλεϊ Όλγουιν, έδειξαν ότι τα δύο τρίτα περίπου των μυϊκών βλαστοκυττάρων
καθίστανται δυσλειτουργικά με το πέρασμα του χρόνου.
Οι
ερευνητές για πρώτη φορά ανακάλυψαν μια βιολογική διαδικασία μέσω της οποίας
είναι δυνατό τα ηλικιωμένα μυϊκά βλαστικά κύτταρα να ανανεωθούν και να
λειτουργούν πλέον όπως τα νεότερα μυϊκά κύτταρα. Η νέα μέθοδος ωθεί κυρίως τα
εναπομένοντα λειτουργικά βλαστoκύτταρα στους γερασμένους ή τραυματισμένους μυς
να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται και να ανανεώνονται με ταχύ ρυθμό.
Οι
επιστήμονες αφαίρεσαν βλαστικά κύτταρα από ηλικιωμένα πειραματόζωα και τα
υπέβαλαν σε ειδική «θεραπεία ανανέωσης» στο εργαστήριο επί μια εβδομάδα,
στη διάρκεια της οποίας ο αριθμός των κυττάρων αυξήθηκε έως 60 φορές. Η
παρέμβαση έγινε με ειδικές ουσίες που, είτε αναστέλλουν τη δράση της κινάσης
p38 MAP, είτε ενισχύουν τη δράση της πρωτεϊνης FGFR-1.
Στη
συνέχεια, εμφύτευσαν τα ανανεωμένα βλαστοκύτταρα ξανά στα ποντίκια και
διαπίστωσαν ότι σε μεγάλο βαθμό υπήρξε αποκατάσταση των μυών. Δύο μήνες μετά τη
μεταμόσχευση των βλαστικών κυττάρων, οι μύες των ηλικιωμένων ή τραυματισμένων
ποντικιών εμφάνιζαν δυνάμεις ισοδύναμες με εκείνες των νεανικών και υγιών
πειραματόζωων.
«Ανακαλύψαμε
πια έναν νέο θεραπευτικό στόχο, που κάποια μέρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να
βοηθήσουμε τους ηλικιωμένους ασθενείς να αποκαταστήσουν τις μυϊκές βλάβες
τους», εξηγεί η Δρ Μπλάου.
Επόμενος
στόχος των επιστημόνων είναι να συνεχιστούν οι έρευνες για να διαπιστωθεί αν η
ίδια τεχνική μπορεί να εφαρμοστεί με επιτυχία και στους ανθρώπους. «Αν
μπορέσουμε να απομονώσουμε μυϊκά βλαστικά κύτταρα ενός ηλικιωμένου, τα
εκθέσουμε σε εργαστηριακή καλλιέργεια με τις κατάλληλες συνθήκες, ώστε να τα
αναζωογονήσουμε και μετά τα επαναφέρουμε στο σημείο του μυϊκού τραυματισμού ή
της μυϊκής ατροφίας, πιθανώς θα καταφέρουμε να χρησιμοποιήσουμε τα ίδια τα
κύτταρα ενός ανθρώπου για να βοηθήσουμε στην ανάκαμμψη των μυών του από κάποιο
τραύμα ή από την τοπική μυϊκή ατροφία και αδυναμία λόγω σπασμένων οστών. Αυτή η
βλαστική κυτταρική θεραπεία πραγματικά θα ανοίξει το δρόμο για την αποκατάσταση
των μυών στους ηλικιωμένους ιδίως ύστερα από κάποιο τραύμα», σημειώνει η ερευνήτρια.