Πώς να μην πάρετε διαζύγιο και από τα παιδιά σας

Πώς να μην πάρετε διαζύγιο και από τα παιδιά σας

Μαρίνα Ρογάρη

BSc Ψυχολογία

MSc Ψυχική Υγεία Παιδιού & Εφήβου

Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα τουλάχιστον ένας στους τέσσερις γάμους καταλήγουν σε διαζύγιο. Συνήθως ο χωρισμός ακολουθεί μετά από μια περίοδο φθοράς στην ποιότητα της συζυγικής σχέσης και δυσάρεστων στιγμών για όλα τα μέλη της οικογένειας. Οι γονείς που παίρνουν διαζύγιο συχνά δυσκολεύονται να διαχειριστούν τις διαφωνίες μεταξύ τους, τρέφουν αρνητικά συναισθήματα, είναι προσηλωμένοι στις σκέψεις τους και σε πρακτικά ζητήματα νομικού και οικονομικού περιεχομένου, έχουν κακή διάθεση και παραμελούν τον εαυτό τους. Συναισθήματα όπως θυμός, απογοήτευση, θλίψη, ενοχή, άγχος, αίσθηση απόρριψης, μοναξιάς και ανεπάρκειας σχεδόν πάντα συνοδεύουν τη διαδικασία του διαζυγίου.

Ο γονεϊκός ρόλος αναμφίβολα επηρεάζεται, ενώ συχνά σημειώνεται έλλειψη συνοχής στην συμπεριφορά προς τα παιδιά. Αυτό που δυσχεραίνει πολύ την κατάσταση είναι τα αρνητικά συναισθήματα προς το άλλο γονέα που πολλές φορές μεταδίδονται στο παιδί δημιουργώντας του μεγάλη σύγχυση.

Η ζωή του παιδιού αλλάζει ποικιλοτρόπως. Σύμφωνα με έρευνες το παιδί επηρεάζεται πολύ περισσότερο από τις αλλαγές στις συνθήκες ζωής παρά από το διαζύγιο καθεαυτό. Οι παράπλευρες απώλειες και οι επιπτώσεις τους παίζουν καταλυτικό ρόλο. Δεν είναι λίγες οι φορές που το παιδί αναγκάζεται να αλλάξει σπίτι ή σχολείο, ξαφνικά ζει με τον ένα γονιό, λαμβάνει τα σχόλια της ευρύτερης οικογένειας και του σχολείου, αντιμετωπίζει τα αρνητικά συναισθήματα τον γονιών του, μειώνεται η οικονομική δυνατότητα της οικογένειας, καλείται να υποστηρίξει τους γονείς και να κρατήσει λεπτές ισορροπίες. Είναι αναμενόμενο τα παιδιά πριν και μετά από ένα διαζύγιο να νιώθουν θυμό, απορία, φόβο, ενοχή, ανησυχούν για τους γονείς και βιώνουν μια μεγάλη απώλεια. Συχνά τα ψυχοσωματικά συμπτώματα κάνουν την εμφάνιση της.

Τα μικρότερα παιδιά συνήθως προσδοκούν επανασύνδεση των γονιών ακόμα κι αν η σχέση πριν το διαζύγιο δεν ήταν καλή. Ανησυχούν συχνά για το αν οι γονείς θα έχουν άλλους συντρόφους ή θα αποκτήσουν κι άλλα παιδιά. Παρ’ όλα αυτά,  προσαρμόζονται καλύτερα σε ένα νέο γάμο των γονιών από ότι τα μεγαλύτερα παιδιά.

Σύμφωνα με έρευνες, για ένα με δύο χρόνια υπάρχει αλλαγή στην συμπεριφορά των παιδιών, αύξηση της επιθετικότητα, του άγχους και μείωση της διάθεσης τους. Τα περισσότερα παιδιών χωρισμένων γονιών γίνονται λειτουργικοί ενήλικες. Όμως όλα ανεξαιρέτως επηρεάζονται από το διαζύγιο των γονιών τους με κάποιο τρόπο, όπως για παράδειγμα ανησυχούν για το εάν η δική τους σχέση θα έχει την ίδια κατάληξη.  

Αν είστε γονιός σε διαδικασία διαζυγίου είναι καλό να αναλογιστείτε τα παρακάτω, σε μια προσπάθεια να μπορέσετε να αμβλύνετε τις αρνητικές συνέπειες του.

·       Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε ειλικρινής με τα παιδιά μας. Ενημερώστε το παιδί σας, από κοινού για την παρούσα κατάσταση και για το τι πρόκειται να συμβεί. Μην λέτε ψέματα.

·       Λύστε τις απορίες που το ίδιο σας θέτει. Μην το βομβαρδίζεται με λεπτομέρειες που δεν το αφορούν ή το πληγώνουν.

·       Προσπαθήστε γίνεται κατανοητοί ανάλογα με την ηλικία του παιδιού. Αποφύγετε τις ασάφειες και διατηρήστε την ψυχραιμία σας.

·       Βοηθείστε το να εκφράσει τις σκέψεις, τις ανησυχίες και τα συναισθήματα του, χωρίς κριτική. Απλά δώστε του χώρο και χρόνο για να το ακούσετε.

·       Είναι μια δύσκολη περίοδος για το παιδί σας,  δώστε του σημασία. Παρατηρείστε αλλαγές στην συμπεριφορά του, στη διατροφή του και στον ύπνο του.

·       Φροντίστε το με αγάπη και κατανόηση. Περάστε ευχάριστο και δημιουργικό χρόνο μαζί του, με δραστηριότητες και παιχνίδι.

·       Μην προσπαθήσετε να γίνεται αρεστοί, κάνοντας του όλα τα χατίρια εξαιτίας των ενοχών σας. Τα όρια και οι κανόνες εξακολουθούν να είναι απαραίτητα.

·       Διαβεβαιώστε το πώς δεν φέρει καμία ευθύνη για το διαζύγιο.

·       Τόσο το παιδί, όσο και οι δύο γονείς έχουν δικαίωμα στο να καλλιεργήσουν μία θετική, υποστηρικτική σχέση. Διευκολύνεται την επικοινωνία με τον άλλο γονιό, έχουν ανάγκη ο ένας τον άλλο.

·       Καθορίστε την ώρα και τις ημέρες που θα έχουν επικοινωνία και παραμείνετε συνεπής με αυτές. Προσπαθήστε να διατηρήσετε ένα προβλέψιμο περιβάλλον και ένα δομημένο καθημερινό πρόγραμμα.

·       Προστατέψτε την εικόνα που έχει το παιδί σας για τον άλλο του γονιό. Μην χρησιμοποιείται το παιδί σας για να εκδικηθείτε τον/την πρώην σύζυγο σας.

·       Φροντίστε τον εαυτό σας. Το παιδί σας χρειάζεται γονείς που μπορούν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους και να προσαρμόζονται στις αλλαγές της ζωής. 

·       Μην δίνετε στο παιδί σας ευθύνες που δεν του αναλογούν, όπως το να προστατέψει εσάς ή το αδελφάκι του.

·       Μην διστάσετε να ζητήσετε βοήθεια από φίλους, συγγενείς και ειδικούς. Χρειάζεστε υποστήριξη.