Αναγκαία η προστασία των παιδιών στο διαδίκτυο
Σύμφωνα με την Έκθεση της UNICEF «Η Ασφάλεια των παιδιών στον Κυβερνοχώρο»,
στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 59% των παιδιών 9-16 ετών έχουν προφίλ κοινωνικής δικτύωσης.
Στην ηλικία 9-10 ετών το ποσοστό είναι 26%, ενώ στην ηλικία 15-16 ετών το ποσοστό
ανεβαίνει στο 82%. Στις ΗΠΑ το 73% των εφήβων χρησιμοποιούν σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.
Οι σοβαρότεροι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα παιδιά είναι:
να πέσουν
επάνω σε εικόνες από παιδιά που πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης ή και σεξουαλικής κακοποίησης
να πέσουν
θύματα επιτήδειων που θέλουν μέσω του διαδικτύου είτε να έχουν εικονικό σεξ ή να
τα ψαρέψουν για να κάνουν σεξ εκτός διαδικτύου
το bullying
(εκφοβισμός), δηλαδή τα παιδιά να πέσουν θύματα βίας είτε από συνομηλίκους τους
είτε από μεγαλύτερους με τη χρήση του διαδικτύου.
Παρέμβαση με συγκεκριμένες προτάσεις
για την ασφάλεια και την προστασία των δικαιωμάτων των παιδιών στο διαδίκτυο πραγματοποιεί
η UNICEF με την ευκαιρία του συνεδρίου του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου
που πραγματοποιείται την Τρίτη 5 Φεβρουαρίου στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών.
Στα παιδιά, ανάλογα και με την ηλικία, δεν είναι ευκρινή τα όρια
μεταξύ του πραγματικού και του ψηφιακού κόσμου. Μελέτες από αρκετά μέρη του κόσμου
δείχνουν ότι τα νεαρά άτομα συχνά νοιώθουν ασφαλέστερα όταν μοιράζονται πάρα πολύ
ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες ή όταν επιδεικνύουν σεξουαλική συμπεριφορά συνδεδεμένοι,
παρά εκτός σύνδεσης.
Η ψυχοκοινωνική εμπειρία, οι κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, τα προσωπικά
χαρακτηριστικά, το επίπεδο προστασίας της οικογένειας, η στάση απέναντι στη βία,
η τοποθεσία πρόσβασης, είναι μεταξύ των παραγόντων που μπορούν να προσδιορίσουν
ποια παιδιά είναι περισσότερο ευάλωτα.
Η UNICEF προτείνει συγκεκριμένους τρόπους προστασίας των παιδιών:
Χρήση του
διαδικτύου και από τους γονείς.
Αφιέρωση χρόνου
και ενδιαφέροντος από τους γονείς για τις εμπειρίες των παιδιών στο διαδίκτυο.
Πρόσβαση σε
μηχανισμούς-φορείς υποδοχής καταγγελιών.
Ενημερωμένοι
φίλοι που μπορούν να βοηθήσουν.
Πρόσβαση σε
πηγές πληροφόρησης κατάλληλης με την ηλικία των παιδιών.
Η θωράκιση των παιδιών πρέπει να δίνει έμφαση σε τέσσερις βασικές
στρατηγικές πρόληψης και αποκατάστασης:
Την ενδυνάμωση
των παιδιών και των γονέων μέσα από την πληροφόρηση για τις νέες τεχνολογίες.
Την άρση της
ατιμωρησίας όσων εκμεταλλεύονται και κακοποιούν παιδιά στο ψηφιακό και μη περιβάλλον.
Την αύξηση
της πρόσβασης με ταυτόχρονη μείωση της έκθεσής των παιδιών σε κινδύνους, με τη μείωση
διαθεσιμότητας και πρόσβασης σε επιβλαβές για τα παιδιά υλικό και
Την προώθηση
της αποκατάστασης των παιδιών που έχουν πέσει θύματα από κακή χρήση του διαδικτύου.
Επίσης η υποστήριξη των γονέων και άλλων ενηλίκων οι οποίοι εργάζονται
κοντά σε νέους ανθρώπους, όπως οι δάσκαλοι, είναι αναγκαία για να καταλάβουν τη
χρήση της πληροφορικής και της επικοινωνίας με τα παιδιά, καθώς και τους κινδύνους
που μπορεί να αντιμετωπίσουν. Ο κυβερνοχώρος προσφέρει και ευκαιρίες όπως η διαδικτυακή
ενημέρωση, η σύνδεση του τοπικού με το παγκόσμιο, η ανταλλαγή πληροφοριών, ο ακτιβισμός
ενώ συμβάλει στη συμμετοχή και την έκφραση των παιδιών.
Πρόγραμμα ενημέρωσης στα Σχολεία
H Μονάδα Εφηβικής Υγείας (ΜΕΥ) της Β' Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου
Αθηνών του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α.Κυριακού», στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας
με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων υλοποιεί πρόγραμμα ενημέρωσης μαθητών
δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου αναφορικά με την Ασφαλή χρήση του Διαδικτύου.
Τον τελευταίο χρόνο έχουν πραγματοποιηθεί ομιλίες σε 110 σχολεία
Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλη την Ελλάδα. Στα περισσότερα από
αυτά τα σχολεία έχουν γίνει και επιπλέον ενημερωτικές συναντήσεις με τους γονείς
και τους εκπαιδευτικούς των μαθητών.
Οι παρουσιάσεις υλοποιούνται με διαδραστικό τρόπο και με κατάλληλο
οπτικοακουστικό υλικό που έχει διαμορφωθεί από ομάδα ειδικών της ΜΕΥ. Παράλληλα
χορηγείται σε μαθητές, γονείς και εκπαιδευτικούς το ειδικά σχεδιασμένο φυλλάδιο
της ΜΕΥ από τη σειρά «Τι συμβαίνει στην
εφηβεία», το τεύχος που αφορά τη χρήση του διαδικτύου από τους εφήβους.
Γενικά υπάρχει μεγάλη ανάγκη από τους εκπαιδευτικούς για ενημέρωση
αναφορικά με τη χρήση του διαδικτύου. Ενώ καθημερινά η ΜΕΥ δέχεται καινούργια αιτήματα
για ενημερώσεις και σε άλλα σχολεία.
Οι έφηβοι ανταποκρίνονται πολύ θετικά ενώ συχνά, οι ίδιοι εκθέτουν
προσωπικές τους εμπειρίες για διάφορους κινδύνους στους οποίους έχουν εκτεθεί στο
διαδίκτυο αναδεικνύοντας την ανεπαρκή διαχείριση του προβλήματος από τους ίδιους,
καθώς και τις αρνητικές συνέπειες που έχουν βιώσει.
H Μονάδα Εφηβικής Υγείας πραγματοποιεί σειρά ενημερωτικών συναντήσεων
στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών ΟΤΕ
(Πρωτέως 25, Ν. Κηφισιά) με σκοπό την προαγωγή της ασφάλειας των εφήβων στο διαδίκτυο.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά Δημοτικού και Γυμνασίου με ανάλογη
προσαρμογή του υλικού με βάση την ηλικία. Θίγονται θέματα ασφάλειας και δίνονται
πρακτικές συμβουλές, ενώ παράλληλα διανέμεται το σχετικό έντυπο υλικό.
Θέματα όπως προσωπικά δεδομένα, ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης,
ηλεκτρονικά παιχνίδια και τζόγος, διαδικτυακός εκφοβισμός, διαδικτυακή αποπλάνηση,
παιδική πορνογραφία, υπερβολική ενασχόληση-εθισμός συζητούνται διαδραστικά με τα
παιδιά.
Οι θετικές δράσεις εφαρμόζονται οnline από τα ίδια τα παιδιά και
δίνουν τη δυνατότητα δημιουργίας, διασκέδασης και ανάδυσης ταλέντων.
Επιπλέον, πραγματοποιούνται συναντήσεις με γονείς για σχετική ενημέρωση
(θέματα επικοινωνίας με τα παιδιά, εφαρμογή ορίων, parental control, φίλτρα και
συστήματα γονικού ελέγχου). Παιδιά και γονείς ενημερώνονται και για τη σωστή χρήση
του κινητού τηλεφώνου.
Από τον Ιανουάριο έως τον Μάιο του 2012, ενημερώθηκαν 678 μαθητές
από 25 σχολεία.
Οι ενημερωτικές συναντήσεις
πραγματοποιούνται κάθε Παρασκευή
10:00-12:00 στο Μουσείο Τηλεπικοινωνιών του ΟΤΕ (Τηλ. επικοινωνίας
210-6201899, 210-6201999).
health.in.gr