Η θεραπεία της πνευματικής ασθένειας στην ψηφιακή εποχή
Το ίντερνετ είναι ένα εξαιρετικό
αλλά και συνάμα τρομακτικό εργαλείο. Από τη μια μεριά, μας δίνει κυριολεκτικά
άμεση πρόσβαση στη συγκεντρωμένη γνώση της ανθρωπότητας και μας συνδέει με
όσους γνωρίζουμε κι αγαπάμε.
Από την άλλη μεριά, ωστόσο, μπορεί να βγάλει και την άσχημη πλευρά των ανθρώπων
που κρύβονται πίσω από την ανωνυμία που προσφέρει το διαδίκτυο ώστε να βλάψουν
άλλους ανθρώπους.
Όταν πρόκειται για την πνευματική υγεία, λοιπόν, αυτή η σκοτεινή πτυχή του
ίντερνετ ενδέχεται να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα. Ευτυχώς, βέβαια, όλο και
περισσότεροι άνθρωποι εκμεταλλεύονται τα θετικά που μπορεί να τους προσφέρει το
διαδίκτυο, χρησιμοποιώντας ψηφιακά εργαλεία με πρωτοποριακούς τρόπους για να
βοηθήσουν τόσο όσο πάσχουν, όσο και τους επαγγελματίες.
Ένας τέτοιος άνθρωπος είναι η Kathy Griffiths που αναφέρει ότι στη θεραπεία της
κατάθλιψης «ιστορικά, η υποστήριξη από όμοιο προς όμοιο δεν έχει ληφθεί σοβαρά
υπόψη από τους ειδικούς». Εκείνη ξεκίνησε έναν αγώνα να αλλάξει αυτή τη
φιλοσοφία με μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE. Σε
αυτήν την έρευνα, η ίδια μαζί με τους συνεργάτες της στο εθνικό πανεπιστήμιο
της Αυστραλίας στην Καμπέρα διεξήγαγαν μια τυχαία ελεγχόμενη δοκιμή ερευνώντας
τη χρήση online ομάδων υποστήριξης για τη θεραπεία της κατάθλιψης.
Οι άνθρωποι που έπασχαν από κατάθλιψη μπήκαν σε ένα από τα τέσσερα γκρουπ: μια
ομάδα διαδικτυακής υποστήριξης, ένα online πρόγραμμα αυτοβοήθειας, ένα γκρουπ
που περιελάμβανε και τα δυο κι ένα που δεν περιελάμβανε κανένα. Οι ειδικοί
βρήκαν ότι η ψηφιακή ομάδα υποστήριξης από μόνη της και σε συνδυασμό με το
διαδικτυακό εργαλείο βοήθειας μείωσαν σημαντικά τα συμπτώματα της κατάθλιψης σε
συμμετέχοντες ακόμα κι ένα χρόνο μετά τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα.
Επιπλέον, οι ψυχολόγοι ενδιαφέρονται για ακόμα περισσότερα πρωτότυπα εργαλεία.
Τον περασμένο Μάρτιο, διανοητικοί ψυχολόγοι και μέλη της βιομηχανίας των
βιντεοπαιχνιδιών συναντήθηκαν στο Λος Άντζελες για μια συγκέντρωση της
Entertainment Software and Cognitive Neurotherapeutics Society. Οι συνεδρίες
εξέτασαν πώς οι νευροψυχολόγοι μπορούν να εκμεταλλευτούν την τεχνολογία των
σύγχρονων βιντεοπαιχνιδιών.
Για παράδειγμα, παιχνίδια που ακονίζουν το μυαλό και μπορούν να βελτιώσουν τον
έλεγχο της προσοχής σε μεγαλύτερους σε ηλικία ενηλίκους ή μια online εκπαίδευση
για παιδιά με αυτισμό που θα βασίζεται στην επιβράβευση. Η ελπίδα είναι ότι
μπορούν να σχεδιαστούν πρωτότυπες θεραπείες για την εγκεφαλική δυσλειτουργία
μιας ευρείας γκάμας ασθενειών που πάσχουν από άγχος και κατάθλιψη μέχρι
σχιζοφρένεια και τραυματική εγκεφαλική βλάβη.
Mental Elf
Ήδη υπάρχουν online εργαλεία που είναι σε χρήση, βελτιώνοντας τη θεραπεία για
όσους πάσχουν από πνευματικές παθήσεις, καθώς αντιμετωπίζουν τις γνωστές
αδυναμίες του ψηφιακού μας κόσμου με τη γρήγορη εξάπλωση της πληροφορίας.
Για όσους πάσχουν, είναι πολύ εύκολο να ψάξουν για ανακριβείς ιατρικές
πληροφορίες αντί να πάνε στο γιατρό τους. Αντίστοιχα για τους επαγγελματίες
είναι αδύνατο να κοσκινίσουν το τεράστιο πλήθος των ερευνητικών μελετών που
γίνονται κάθε μήνα προσπαθώντας να βρουν ποια θεραπεία είναι αποτελεσματική και
ποια όχι. Επίσης, το να μετατραπεί μια απλή πληροφορία σε ιατρικό στοιχείο
είναι γενικά πολύ χρονοβόρο, γιατί χρειάζονται φυλλάδια, καμπάνιες και μέχρι να
γίνουν όλα αυτά ενδέχεται τα ιατρικά στοιχεία να θεωρούνται απαρχαιωμένα.
Κάπου εδώ μπαίνει ο André Tomlin, που διευθύνει μια ιστοσελίδα που έχει τη βάση
της στη Βρετανία και ονομάζεται Mental Elf. Αυτή η σελίδα είναι κομμάτι ενός
μεγαλύτερου δικτύου ιστοσελίδων που συνολικά λέγονται National Elf Service. Οι
ιστότοποι είναι απλοί, αλλά εξαιρετικοί στο σκοπό τους, καθώς παρέχουν ελεύθερη
πρόσβαση σε όλους και στοιχεία περί υγείας επιστημονικά αποδεδειγμένα με έναν
τρόπο εύκολο και γρήγορο.
Ο André και η ομάδα του σκανάρουν πάνω 300 πηγές στοιχείων και ξεσκαρτάρουν
ό,τι υλικό είναι άσχετο και αβάσιμο. Έπειτα γράφουν μικρές προσιτές περιλήψεις
των πληροφοριών, που στοχεύουν πρωταρχικά σε πολυάσχολους επαγγελματίες της
υγείας, αλλά είναι εξίσου χρήσιμες και σε ασθενείς, φοιτητές αλλά και οποιονδήποτε
ενδιαφέρεται για μια καλή έρευνα.
Ίσως να ακούγεται απλό, αλλά η σημασία των πηγών αυτών είναι τεράστια. Το
Mental Elf συγκεντρώνει αποτελεσματικά ειδικούς από σχετικά πεδία, περικόπτοντας
ερευνητικές εργασίες (συχνά ακαταλαβίστικες) σε πιο ξεκάθαρη και ακριβή μορφή.
Επειδή η πρόσβαση είναι δωρεάν, κανείς δεν χρειάζεται να αγχώνεται να αγοράσει
αυτές τις εργασίες, όπως γίνεται συνήθως.
Ο André εξηγεί «ο πρωταρχικός μου στόχος είναι να βοηθήσω τους επαγγελματίες να
νιώθουν λιγότερες ενοχές που δεν έχουν το χρόνο και τη δυνατότητα να διαβάζουν
όλες τις πρόσφατες έρευνες και να χρησιμοποιούν τα στοιχεία αυτά στη δουλειά
τους. Καλό είναι να λέμε πως ό,τι έχει να κάνει με την υγεία και την κοινωνική
φροντίδα πρέπει να βασίζεται σε στοιχεία και να έχει πειραματιστεί, αλλά αυτό
δεν θα γίνει ποτέ αν δεν παρέχουμε εμείς στους ειδικούς πραγματικά εύχρηστα
συστήματα».
Πρωτοβουλίες όπως το Mental Elf δείχνουν πόσα πιθανά εργαλεία υπάρχουν στο διαδίκτυο
για να βοηθηθούν και οι πάσχοντες και οι επαγγελματίες της υγείας. Φαίνεται να
μπαίνουμε σε μια χρυσή εποχή της χρήσης αυτών των εργαλείων, καθώς η τεχνολογία
χρησιμοποιείται για το καλό της υγείας και το πολύ θετικό είναι ότι αυτά τα
εργαλεία δεν είναι υπό δοκιμή, είναι ήδη σε χρήση και έχουν πολύ καλά
αποτελέσματα.