Η μητρική θνησιμότητα στη σύγχρονη εποχή

Σημαντικά στοιχεία για τη μητρική θνησιμότητα:

- Καθημερινά περίπου 800 γυναίκες χάνουν τη ζωή τους από αιτίες που θα μπορούσαν να προληφθούν και που σχετίζονται με την εγκυμοσύνη και τον τοκετό.

- Το 99% όλων των μητρικών θανάτων συμβαίνουν στις αναπτυσσόμενες χώρες.

- Η μητρική θνησιμότητα είναι υψηλότερη ανάμεσα σε γυναίκες που διαβιούν σε αγροτικές περιοχές και σε φτωχές κοινότητες.

- Οι νεαρές έφηβες έχουν να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών και θανάτου ως αποτέλεσμα της εγκυμοσύνης τους από ότι οι γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.

- Η εξειδικευμένη φροντίδα πριν, κατά τη διάρκεια, και μετά το πέρας της γέννας μπορεί να σώσει ζωές πολλών γυναικών και νεογέννητων μωρών.

- Μεταξύ του 1990 και του 2010, η παγκόσμια μητρική θνησιμότητα μειώθηκε κατά περίπου 50%.

Η μητρική θνησιμότητα βρίσκεται σε απαράδεκτα υψηλά επίπεδα. Το 2010, 287.000 γυναίκες πέθαναν κατά τη διάρκεια ή έπειτα από τη περίοδο της εγκυμοσύνης και του τοκετού. Σχεδόν όλοι αυτοί οι θάνατοι συνέβησαν σε περιβάλλοντα ανεπαρκών εγκαταστάσεων υγειονομική φροντίδας, και οι περισσότεροι από αυτούς θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί.

Η πρόοδος προς την επίτευξη του Πέμπτου Αναπτυξιακού Στόχου της Χιλιετίας

Η βελτίωση της μητρικής υγείας αποτελεί έναν από τους οχτώ Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας (Millennium Development Goals (MDGs) οι οποίοι υιοθετήθηκαν από τη διεθνή κοινότητα το 2000. Ο πέμπτος Αναπτυξιακός Στόχος αναφέρει στη δέσμευση των χωρών για τη μείωση της μητρικής θνησιμότητας κατά τρία τέταρτα μεταξύ του 1990 και του 2015. Από το έτος 1990, οι παγκόσμιοι μητρικοί θάνατοι έχουν μειωθεί κατά 47%.

Στην υπο-Σαχάρια Αφρική, ορισμένες χώρες έχουν μειώσει κατά το ήμισυ τα επίπεδα μητρικής θνησιμότητας από το 1990. Σε άλλες περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Ασίας και της Βόρειας Αφρικής έχει επιτευχθεί ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος. Όμως, μεταξύ του 1990 και του 2010, η παγκόσμια αναλογία μητρικής θνησιμότητας (ο αριθμός δηλαδή των μητρικών θανάτων ανά 100.000 γεννήσεις ζώντων) μειώθηκε μόνο κατά 3,1 % κατά έτος (ο ετήσιος στόχος είναι στο 5,5%).

Ο σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός μητρικών θανάτων σε ορισμένες περιοχές του κόσμου αντικατοπτρίζει την ανισονομία πρόσβασης στις υπηρεσίες υγείας, και καταδεικνύει το υγειονομικό κενό μεταξύ πλούσιων και φτωχών. Σχεδόν όλοι οι μητρικοί θάνατοι (99%) συμβαίνουν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Περισσότεροι από τους μισούς από αυτούς τους θανάτους συμβαίνουν στην υπο-Σαχάρια Αφρική και περίπου το ένα τρίτο στη Νότια Ασία.

Η αναλογία ή δείκτης της μητρικής θνησιμότητας στις αναπτυσσόμενες χώρες είναι 240 ανά 100.000 γεννήσεις ενώ αντίθετα στις ανεπτυγμένες χώρες είναι 16 ανά 100.000 γεννήσεις. Υφίστανται πολύ μεγάλες ανισότητες μεταξύ των χωρών, με ορισμένες χώρες να έχουν πολύ υψηλούς δείκτες μητρικής θνησιμότητας (1000 ή και περισσότεροι θάνατοι ανά 100.000 γεννήσεις). Υφίστανται επίσης σημαντικές διαφοροποιήσεις και ανισότητες και στο εσωτερικό των χωρών – κυρίως μεταξύ ατόμων υψηλών και χαμηλών εισοδημάτων και μεταξύ ατόμων που διαβιούν σε αγροτικές και αστικές περιοχές.

Ο κίνδυνος μητρικής θνησιμότητας είναι ο υψηλότερος για έφηβα κορίτσια κάτω των 15 ετών. Οι επιπλοκές στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό αποτελούν τη κύρια αιτία θανάτου ανάμεσα στα έφηβα κορίτσια στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες.

Οι γυναίκες στις αναπτυσσόμενες χώρες έχουν κάτα μέσο όρο πολύ περισσότερες εγκυμοσύνες από ότι οι γυναίκες στις ανεπτυγμένες χώρες, και ο δια βίου κίνδυνος θανάτου εξαιτίας εγκυμοσύνης είναι υψηλότερος.

Γιατί πεθαίνουν οι γυναίκες;

Οι γυναίκες πεθαίνουν ως αποτέλεσμα επιπλοκών κατά τη διάρκεια και έπειτα από την εγκυμοσύνη και τον τοκετό. Οι περισσότερες από αυτές τις επιπλοκές αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Άλλες επιπλοκές ενδέχεται να προυπάρχουν, αλλά χειροτερεύουν κατά τη διάρκεια της κυοφορίας. Οι κυριότερες επιπλοκές οι οποίες ευθύνονται για το 80% όλων των μητρικών θανάτων είναι:

• Οξεία αιμορραγία (συνηθέστερα αιμορραγία έπειτα από τον τοκετό)
• μολύνσεις (συνηθέστερα έπειτα από τη γέννα)
• υψηλή αρτηριακή πίεση κατά την εγκυμοσύνη (προ-εκλαμψία και εκλαμψία)
• μη-ασφαλής μέθοδος έκτρωσης.

Η μητρική υγεία και η υγεία του νεογέννητου μωρού συνδέονται στενά. Περισσότερα από τρία εκατομμύρια νεογέννητα μωρά πεθαίνουν κάθε χρόνο, και περίπου 2,6 εκατομμύρια γεννώνται νεκρά..

Η καταπολέμηση της μητρικής θνησιμότητας πέρα από απαιραίτητο στόχο για την Ανάπτυξη, αποτελεί ένα αυτονόητο μέσο για την επίτευξη της άμβλυνσης των σημαντικών υγειονομικών ανισοτήτων και τη βελτίωση της υγείας και της ποιότητας ζωής των γυναικών.

http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs348/en/index.htm