Πού οφείλονται τα σεξουαλικά προβλήματα των νέων;
Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν πως τα
σεξουαλικά προβλήματα αυξάνουν με την πάροδο της ηλικίας, κυρίως λόγω της
συνύπαρξης άλλων παθήσεων. Για παράδειγμα, παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης,
η υπέρταση, τα καρδιαγγειακά, η σκλήρυνση κατά πλάκες επηρεάζουν τη λειτουργία
των αγγείων και των νεύρων που όμως είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της
στύσης. Επίσης, επεμβάσεις στον προστάτη μπορούν να επιφέρουν δυσκολίες και στη
στύση και στην εκσπερμάτιση.
Όμως,
η ικανοποιητική σεξουαλική λειτουργία δεν προϋποθέτει μόνο το να λειτουργεί
καλά το σώμα, αλλά και να ενεργοποιούνται οι κατάλληλοι ψυχολογικοί μηχανισμοί.
«Σε έναν νέο άνθρωπο, που εμφανίζει κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα και που δεν
εμφανίζει οργανική αιτιολογία, είναι πιθανό αυτό να οφείλεται σε ψυχολογικά
αίτια. Όλες οι μελέτες δείχνουν πως 9 στους 10 νέους άνδρες (κάτω των 40 ετών),
χωρίς προβλήματα υγείας, που βιώνουν κάποιο σεξουαλικό πρόβλημα, αυτό είναι
ψυχογενούς αιτιολογίας», μας εξηγεί η ψυχολόγος υγείας-σεξολόγος Δρ. Εύη
Κυράνα, Υπεύθυνη του Κέντρου Σεξουαλικής και Αναπαραγωγικής Υγείας του
Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου. Ποια όμως είναι τα συχνότερα προβλήματα;
Πρόβλημα στύσης σε
νέους άνδρες
Το
πρόβλημα στύσης είναι το πιο συχνό πρόβλημα στους νέους άνδρες 20-39 ετών.
Κάποιοι αντιμετώπιζαν το πρόβλημα από την αρχή της σεξουαλικής τους ζωής, ενώ
στους περισσότερους προέκυψε ξαφνικά, ενώ όλα κυλούσαν ομαλά.
Πολλοί
άνδρες δυσκολεύονται να πιστέψουν πως το πρόβλημά τους ενδέχεται να είναι
ψυχολογικό. Αυτό αντικατοπτρίζει κοινές αντιλήψεις σύμφωνα με τις οποίες τα
ψυχολογικά προβλήματα είναι σημάδια αδυναμίας και ο άνδρας θα πρέπει να είναι
σε θέση να τα ξεπερνάει μόνος του. Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις που
προκύπτει πρόβλημα στύσης σε έναν νέο άνδρα, αυτό οφείλεται σε μια τυχαία
“κακή” εμπειρία, όπου ξαφνικά προσπάθησε και δεν κατάφερε να πετύχει ή να
διατηρήσει τη στύση του. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πολλούς και διαφορετικούς
λόγους με πιο συχνούς τους ακόλουθους:
• αμηχανία μπροστά
σε νέα σύντροφο
• άγχος επίδοσης
κατά τη σεξουαλική πράξη
• άγχος ανταπόκρισης
στη σεξουαλική διάθεση της συντρόφου
• άγχος για την
εικόνα σώματος μπροστά στη σύντροφο
• ενοχές από κάποιο
μυστικό του προς την σύντροφο (απιστία)
• κάποιο σημαντικό
πρόβλημα (π.χ. οικογενειακό ή επαγγελματικό) εκείνη την περίοδο ή στιγμή
• μετά από μια
ιδιαίτερα κουραστική ημέρα
• μετά από έξοδο με
υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
• λόγω περιορισμών
χρονικών ή περιβάλλοντος σε σχέση με τη σεξουαλική πράξη
Σε
όλες αυτές τις περιπτώσεις ο άνδρας δεν μπορεί να επικεντρώσει τη προσοχή του
στα σεξουαλικά ερεθίσματα και όπως είναι φυσικό η στύση δεν προκαλείται ή
προκαλείται μεν αλλά χάνεται κατά τη διάρκεια της πράξης (πιο συχνά μετά τη
διείσδυση). Το γεγονός αυτό καταγράφεται ως μία αποτυχία σημαντική, του
προκαλεί άγχος για το κατά πόσο θα μπορέσει να ανταποκριθεί την επόμενη φορά
και μπορεί να τον οδηγήσει σε επανάληψη αυτής της αρνητικής εμπειρίας.
Έτσι η
προσοχή του στρέφεται στην ποιότητα της στύσης του και όχι στην ερωτική του
σύντροφο και τα σεξουαλικά ερεθίσματα. Αυτό λέγεται άγχος επίδοσης και συχνά
αποτελεί τη μοναδική αιτία του προβλήματος, υπογραμμίζει η Δρ. Κυράνα και
προσθέτει ότι το άγχος αυτό αυξάνεται με κάθε εμπειρία αποτυχημένης στύσης, με
αποτέλεσμα να δημιουργείται φαύλος κύκλος, που συχνά οδηγεί και σε αποφυγή των
σεξουαλικών επαφών.
Μελέτες
σε διαφορετικούς κοινωνικούς και πολιτισμικούς πληθυσμούς έδειξαν πως τα
προβλήματα στύσης ήταν πιο συχνά στους άνδρες που πίστευαν ότι πρέπει πάντα να
έχουν στύση, ανεξάρτητα από τις συνθήκες και πως πρέπει πάντα να ικανοποιούν
τις σεξουαλικές ανάγκες της συντρόφου τους. Πεποιθήσεις σαν και αυτές υπάρχουν
βαθειά ριζωμένες ακόμα και στους πιο ώριμους και συγκροτημένους άνδρες. Ωστόσο,
φαίνεται να αποτελούν πρόσφορο έδαφος για να δημιουργηθεί και να συντηρηθεί το
άγχος επίδοσης!
Θεραπευτικά,
τόσο τα φάρμακα της στύσης, όσο και οι ψυχολογικές θεραπείες
(γνωστική-συμπεριφορική-sex-therapy) δίνουν λύση στο πρόβλημα. Τα τελευταία
χρόνια κερδίζει έδαφος η λεγόμενη συνδυαστική θεραπεία, αφού φαίνεται ότι ο
συνδυασμός των θεραπευτικών επιλογών είναι η πλέον αποτελεσματική θεραπευτική
μέθοδος.